Turiturian ᯖᯮᯒᯪᯖᯮᯒᯪᯀᯉ᯲ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ XII ᯘᯔ᯲ᯇᯮᯞᯮᯑᯮᯀ
Di ᯑᯪ turiturian ᯖᯮᯒᯪᯖᯮᯒᯪᯀᯉ᯲ didokhon ᯑᯪᯑᯬᯄ᯦᯲ᯂᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ adong ᯀᯑᯬᯰ opat ᯀᯬᯇᯖ᯲ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ Toga ᯖᯬᯎ Sinambela ᯘᯪᯉᯔ᯲ᯅᯩᯞ i ᯤ ma ᯔ Tuan ᯖᯮᯀᯉ᯲ Na ᯉ Bolas ᯅᯬᯞᯘ᯲, Raja ᯒᯐ Parema ᯇᯒᯩᯔᯩ, Raja ᯒᯐ Mogot ᯔᯬᯎᯬᯖ᯲ Ni ᯉᯪ Ate ᯀᯖᯩ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ Raja ᯒᯐ Bona ᯅᯬᯉ Ni ᯉᯪ Onan ᯀᯬᯉᯉ᯲.
Jala ᯐᯞ Bakara ᯅᯄ᯦ᯒ do ᯑᯬ molo ᯔᯬᯞᯬ goar ᯎᯬᯀᯒ᯲ ni ᯉᯪ huta ᯂᯮᯖ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ parjolo ᯇᯒ᯲ᯐᯬᯞᯬ sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ na ᯉ pasampuluduahon ᯇᯘᯔ᯲ᯇᯮᯞᯮᯑᯮᯀᯂᯬᯉ᯲.
Molo ᯔᯬᯞᯬ di ᯑᯪ tarombo ᯖᯒᯬᯔ᯲ᯅᯬ ni ᯉᯪ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ Batak ᯅᯖᯄ᯦᯲, buhabaju ᯅᯮᯂᯅᯐᯮ panggoaran ᯇᯰᯎᯬᯀᯒᯉ᯲ do ᯑᯬ na ᯉ patorushon ᯇᯖᯬᯒᯮᯘ᯲ᯂᯬᯉ᯲ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ na ᯉ paturehon ᯇᯖᯮᯒᯩᯂᯬᯉ᯲ sude ᯘᯮᯑᯩ na ᯉ ringkot ᯒᯪᯰᯄ᯦ᯬᯖ᯲ na ᯉ laho ᯞᯂᯬ siulahononton ᯘᯪᯥᯞᯂᯬᯉᯬᯉ᯲ᯖᯬᯉ᯲ aha ᯀᯂ na ᯉ hombar ᯂᯬᯔ᯲ᯅᯒ᯲ di ᯑᯪ sada ᯘᯑ adat ᯀᯑᯖ᯲.
Ala ᯀᯞ ni ᯉᯪ ma ᯔ sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ sadari ᯘᯑᯒᯪ on ᯀᯬᯉ᯲ nasa ᯉᯘ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ na ᯉ marhuta ᯔᯒ᯲ᯂᯮᯖ di ᯑᯪ Bakara ᯅᯄ᯦ᯒ mangojakhon ᯔᯝᯬᯐᯄ᯦᯲ᯂᯬᯉ᯲ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ XII ᯘᯔ᯲ᯇᯮᯞᯮᯑᯮᯀ gabe ᯎᯅᯩ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Parlopuk ᯇᯒ᯲ᯞᯬᯇᯮᯄ᯦᯲ manang ᯔᯉᯰ Raja ᯒᯐ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Pulo ᯇᯮᯞᯬ Batu ᯅᯖᯮ Patuan ᯇᯖᯮᯀᯉ᯲ Bosar ᯅᯬᯘᯒ᯲ Sinambela ᯘᯪᯉᯔ᯲ᯅᯩᯞ.
Anggo ᯀᯰᯎᯬ Raja ᯒᯐ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Pulo ᯇᯮᯞᯬ Batu ᯅᯖᯮ Patuan ᯇᯖᯮᯀᯉ᯲ Bosar ᯅᯬᯘᯒ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲, lima ᯞᯪᯔ ma ᯔ parsondukbolonna ᯇᯒ᯲ᯘᯬᯉ᯲ᯑᯮᯄ᯦᯲ᯅᯬᯞᯬᯉ᯲ᯉ i ᯤ ma ᯔ na ᯉ mangalap ᯔᯝᯞᯇ᯲ boru ᯅᯬᯒᯮ ni ᯉᯪ raja ᯒᯐ i ᯤ Simanjuntak ᯘᯪᯔᯉ᯲ᯐᯮᯉ᯲ᯖᯄ᯦᯲, Situmorang ᯘᯪᯖᯮᯔᯬᯒᯰ, Sagala ᯘᯎᯞ, Nadeak ᯉᯑᯩᯀᯄ᯦᯲, dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ boru ᯅᯬᯒᯮ Siregar ᯘᯪᯒᯩᯎᯒ᯲.
Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ XII ᯘᯔ᯲ᯇᯮᯞᯮᯑᯮᯀ, i ᯤ ma ᯔ Raja ᯒᯐ nampunasa ᯉᯔ᯲ᯇᯮᯉᯘ Piso ᯇᯪᯘᯬ solam ᯘᯬᯞᯔ᯲ debata ᯑᯩᯅᯖ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ tanda ᯖᯉ᯲ᯑ ni ᯉᯪ harajaon ᯂᯒᯐᯀᯬᯉ᯲ manang ᯔᯉᯰ Piso ᯇᯪᯘᯬ Gaja ᯎᯐ Dompak ᯑᯬᯔ᯲ᯇᯄ᯦᯲, dang ᯑᯰ sude ᯘᯮᯑᯩ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ mangumpat ᯔᯝᯮᯔ᯲ᯇᯖ᯲ piso ᯇᯪᯘᯬ on ᯀᯬᯉ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ suhulna ᯘᯮᯂᯮᯞ᯲ᯉ. Holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ disonggopi ᯑᯪᯘᯬᯰᯎᯬᯇᯪ sahala ᯘᯂᯞ harajaon ᯂᯒᯐᯀᯬᯉ᯲ na ᯉ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ Mulajadi ᯔᯮᯞᯐᯑᯪ Na ᯉ Bolon ᯅᯬᯞᯬᯉ᯲ lapatanna ᯞᯇᯖᯉ᯲ᯉ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ nunga ᯉᯮᯝ disonggopi ᯑᯪᯘᯬᯰᯎᯬᯇᯪ gabe ᯎᯅᯩ raja ᯒᯐ do ᯑᯬ, jala ᯐᯞ piso ᯇᯪᯘᯬ on ᯀᯬᯉ᯲ nunga ᯉᯮᯝ gabe ᯎᯅᯩ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ tean-teanan ᯖᯩᯀᯉ᯲ᯖᯩᯀᯉᯉ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ ompuna ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮᯉ parjolo ᯇᯒ᯲ᯐᯬᯞᯬ sahali ᯘᯂᯞᯪ i ᯤ ma ᯔ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Manghuntal ᯔᯰᯂᯮᯉ᯲ᯖᯞ᯲ manang ᯔᯉᯰ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ I ᯇᯒ᯲ᯐᯬᯞᯬ.
Molo ᯔᯬᯞᯬ tataiti ᯖᯖᯤᯖᯪ do ᯑᯬ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ pardompahan ᯇᯒ᯲ᯑᯬᯔ᯲ᯇᯂᯉ᯲ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ on ᯀᯬᯉ᯲, ibana ᯤᯅᯉ do ᯑᯬ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ pasadahon ᯇᯘᯑᯂᯬᯉ᯲ nang ᯉᯰ padamehon ᯇᯑᯔᯩᯂᯬᯉ᯲ sude ᯘᯮᯑᯩ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ Batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ Tano ᯖᯉᯬ Batak ᯅᯖᯄ᯦᯲.
Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ gabe ᯎᯅᯩ sada ᯘᯑ doli-doli ᯑᯬᯞᯪᯑᯬᯞᯪ na ᯉ mamboan ᯔᯔ᯲ᯅᯬᯀᯉ᯲ sada ᯘᯑ sitiruon ᯘᯪᯖᯪᯒᯮᯀᯬᯉ᯲ i ᯤ ma ᯔ hagogoon ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯬᯉ᯲ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ habisuhon ᯂᯅᯪᯘᯮᯂᯬᯉ᯲ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ mangantusi ᯔᯝᯉ᯲ᯖᯮᯘᯪ sude ᯘᯮᯑᯩ aha ᯀᯂ na ᯉ masa ᯔᯘ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ Tano ᯖᯉᯬ Batak ᯅᯖᯄ᯦᯲, pola ᯇᯬᯞ do ᯑᯬ sudena ᯘᯮᯑᯩᯉ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ Tano ᯖᯉᯬ Batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ gabe ᯎᯅᯩ mangasahon ᯔᯝᯘᯂᯬᯉ᯲ hinagogo ᯂᯪᯉᯎᯬᯎᯬ jala ᯐᯞ habisuhon ᯂᯅᯪᯘᯮᯂᯬᯉ᯲ Sisibgamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ i ᯤ.
Jala ᯐᯞ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ on ᯀᯬᯉ᯲ tarbarita ᯖᯒ᯲ᯅᯒᯪᯖ do ᯑᯬ sada ᯘᯑ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ pistar ᯇᯪᯘ᯲ᯖᯒ᯲ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ na ᯉ burju ᯅᯮᯒ᯲ᯐᯮ, na ᯉ marpangalaho ᯔᯒ᯲ᯇᯝᯞᯂᯬ na ᯉ denggan ᯑᯩᯰᯎᯉ᯲ tu ᯖᯮ sude ᯘᯮᯑᯩ bangso ᯅᯰᯘᯬ Batak ᯅᯖᯄ᯦᯲.
Dada ᯑᯑ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ i ᯤ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ sitiruon ᯘᯪᯖᯪᯒᯮᯀᯬᯉ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ, boi ᯅᯬᯤ muse ᯔᯮᯘᯩ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ gabe ᯎᯅᯩ sada ᯘᯑ sipanindangi ᯘᯪᯇᯉᯪᯉ᯲ᯑᯝᯪ di ᯑᯪ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ Batak ᯅᯖᯄ᯦᯲, jala ᯐᯞ parugamo ᯇᯒᯮᯎᯔᯬ do ᯑᯬ anggo ᯀᯰᯎᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ. Tudos ᯖᯮᯑᯬᯘ᯲ tu ᯖᯮ hagogoonna ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯬᯉ᯲ᯉ i ᯤ, gabe ᯎᯅᯩ boi ᯅᯬᯤ do ᯑᯬ sisada ᯘᯪᯘᯑ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ raja ᯒᯐ ni ᯉᯪ bangso ᯅᯰᯘᯬ Batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ laho ᯞᯂᯬ mangalo ᯔᯝᯞᯬ Sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ Mata ᯔᯖ.
Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ parjolo ᯇᯒ᯲ᯐᯬᯞᯬ sahali ᯘᯂᯞᯪ patuduhon ᯇᯖᯮᯑᯮᯂᯬᯉ᯲ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ gabe ᯎᯅᯩ sada ᯘᯑ panggomgomi ᯇᯰᯎᯬᯔ᯲ᯎᯬᯔᯪ i ᯤ ma ᯔ di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ porang ᯇᯬᯒᯰ na ᯉ di ᯑᯪ Bahal ᯅᯂᯞ᯲ Batu ᯅᯖᯮ taon ᯖᯀᯬᯉ᯲ 1877 ᯘᯒᯪᯅᯮ ᯥᯀᯞᯮᯒᯖᯮᯘ᯲ ᯇᯪᯖᯮᯇᯮᯞᯮ ᯇᯪᯖᯮ, di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ i ᯤ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ poso ᯇᯬᯘᯬ dope ᯑᯬᯇᯩ anggo ᯀᯰᯎᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ.
Hinorhon ᯂᯪᯉᯬᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ muse ᯔᯮᯘᯩ do ᯑᯬ na ᯉ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ tano ᯖᯉᯬ Bakara ᯅᯄ᯦ᯒ gabe ᯎᯅᯩ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ posi ᯇᯬᯘᯪ pangkilalaanna ᯇᯰᯄ᯦ᯪᯞᯞᯀᯉ᯲ᯉ, alai ᯀᯞᯤ hinorhon ᯂᯪᯉᯬᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ gabe ᯎᯅᯩ sada ᯘᯑ manisia ᯔᯉᯪᯘᯪᯀ na ᯉ gogo ᯎᯬᯎᯬ, manisia ᯔᯉᯪᯘᯪᯀ na ᯉ marsimalolong ᯔᯒ᯲ᯘᯪᯔᯞᯬᯞᯬᯰ na ᯉ marhillong ᯔᯒ᯲ᯂᯪᯞ᯲ᯞᯬᯰ jala ᯐᯞ dipatudos ᯑᯪᯇᯖᯮᯑᯬᯘ᯲ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ singa ᯘᯪᯝ na ᯉ dihabiari ᯑᯪᯂᯅᯪᯀᯒᯪ sude ᯘᯮᯑᯩ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ.
Sada ᯘᯑ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ di ᯑᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ hea ᯂᯩᯀ do ᯑᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dihujur ᯑᯪᯂᯮᯐᯮᯒ᯲ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ bodil ᯅᯬᯑᯪᯞ᯲ andora ᯀᯉ᯲ᯑᯬᯒ siamunna ᯘᯪᯀᯔᯮᯉ᯲ᯉ, alai ᯀᯞᯤ hinorhon ᯂᯪᯉᯬᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ hagogoon ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamagaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ bodil ᯅᯬᯑᯪᯞ᯲ na ᯉ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ Sibontar ᯑᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ i ᯤ manghonai ᯔᯰᯂᯬᯉᯤ gabe ᯎᯅᯩ tu ᯖᯮ ulos ᯥᯞᯬᯘ᯲ na ᯉ mangaliliti ᯔᯝᯞᯪᯞᯪᯖᯪ andorana ᯀᯉ᯲ᯑᯬᯒᯉ do ᯑᯬ.
Sihabiaron ᯘᯪᯂᯅᯪᯀᯒᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ anggo ᯀᯰᯎᯬ parange ᯇᯒᯝᯩ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Parlopuk ᯇᯒ᯲ᯞᯬᯇᯮᯄ᯦᯲, ala ᯀᯞ ni ᯉᯪ ma ᯔ gabe ᯎᯅᯩ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ na ᯉ manat ᯔᯉᯖ᯲ do ᯑᯬ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ mangida ᯔᯝᯪᯑ ibana ᯤᯅᯉ. Simalolong ᯘᯪᯔᯞᯬᯞᯬᯰ na ᯉ tajom ᯖᯐᯬᯔ᯲ jala ᯐᯞ marsinondang ᯔᯒ᯲ᯘᯪᯉᯬᯉ᯲ᯑᯰ, simangkudab ᯘᯪᯔᯰᯄ᯦ᯮᯑᯅ᯲ nang ᯉᯰ sialap ᯘᯪᯀᯞᯇ᯲ ingkauna ᯀᯪᯰᯄ᯦ᯥᯉ molo ᯔᯬᯞᯬ mangkatai ᯔᯰᯄ᯦ᯖᯤ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ posi ᯇᯬᯘᯪ jala ᯐᯞ boi ᯅᯬᯤ mamboan ᯔᯔ᯲ᯅᯬᯀᯉ᯲ hamatean ᯂᯔᯖᯩᯀᯉ᯲.
Ditonga-tonga ᯑᯪᯖᯬᯝᯖᯬᯝ na ᯉ nigomgomina ᯉᯪᯎᯬᯔ᯲ᯎᯬᯔᯪᯉ i ᯤ ma ᯔ angka ᯀᯰᯄ᯦ pangulubalangna ᯇᯝᯮᯞᯮᯅᯞᯰᯉ, holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ pamatangna ᯇᯔᯖᯰᯉ do ᯑᯬ na ᯉ bolon ᯅᯬᯞᯬᯉ᯲ jala ᯐᯞ na ᯉ marbotohan ᯔᯒ᯲ᯅᯬᯖᯬᯂᯬᯉ᯲ na ᯉ balga ᯅᯞ᯲ᯎ.
Molo ᯔᯬᯞᯬ dialithon ᯑᯪᯀᯞᯪᯖ᯲ᯂᯬᯉ᯲ tumtuman ᯖᯮᯔ᯲ᯖᯮᯔᯉ᯲ sutora ᯘᯮᯖᯬᯒ malam ᯔᯞᯔ᯲ tu ᯖᯮ simanjujungna ᯘᯪᯔᯉ᯲ᯐᯮᯐᯮᯰᯉ, i ᯤ ma ᯔ tumtuman ᯖᯮᯔ᯲ᯖᯮᯔᯉ᯲ sada ᯘᯑ sortali ᯘᯬᯒ᯲ᯖᯞᯪ ni ᯉᯪ harajaon ᯂᯒᯐᯀᯬᯉ᯲ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ tongam ᯖᯬᯝᯔ᯲ marsahala ᯔᯒ᯲ᯘᯂᯞ ma ᯔ ibana ᯤᯅᯉ. Na ᯉ tudos ᯖᯮᯑᯬᯘ᯲ tu ᯖᯮ pamatangna ᯇᯔᯖᯰᯉ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ botohonna ᯅᯬᯖᯬᯂᯬᯉ᯲ᯉ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ do ᯑᯬ.
Ala ᯀᯞ partudosan ᯇᯒ᯲ᯖᯮᯑᯬᯘᯉ᯲ i ᯤ ma ᯔ gabe ᯎᯅᯩ hea ᯂᯩᯀ do ᯑᯬ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ disada ᯑᯪᯘᯑ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ maralo ᯔᯒᯞᯬ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ, pamatang ᯇᯔᯖᯰ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ molo ᯔᯬᯞᯬ andorana ᯀᯉ᯲ᯑᯬᯒᯉ marsitarupon ᯔᯒ᯲ᯘᯪᯖᯒᯮᯇᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ sude ᯘᯮᯑᯩ, jala ᯐᯞ muse ᯔᯮᯘᯩ sitaruponna ᯘᯪᯖᯒᯮᯇᯬᯉ᯲ᯉ i ᯤ marsuhar-suhar ᯔᯒ᯲ᯘᯮᯂᯒ᯲ᯘᯮᯂᯒ᯲ jala ᯐᯞ jogal-jogal ᯐᯬᯎᯞ᯲ᯐᯬᯎᯞ᯲ sai ᯘᯤ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ imbulu ᯀᯪᯔ᯲ᯅᯮᯞᯮ ni ᯉᯪ aili ᯀᯤᯞᯪ.
Anggo ᯀᯰᯎᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ sai ᯘᯤ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ ompungna ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮᯰᯉ na ᯉ jolo ᯐᯬᯞᯬ do ᯑᯬ, na ᯉ tubu ᯖᯮᯅᯮ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ tonga-tonga ᯖᯬᯝᯖᯬᯝ ni ᯉᯪ Tao ᯖᯀᯬ Toba ᯖᯬᯅ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ dolok-dolok ᯑᯬᯞᯬᯄ᯦᯲ᯑᯬᯞᯬᯄ᯦᯲ na ᯉ timbo ᯖᯪᯔ᯲ᯅᯬ, bulung ᯅᯮᯞᯮᯰ rata ᯒᯖ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ rata ᯒᯖ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ mual ᯔᯮᯀᯞ᯲ na ᯉ mamolus ᯔᯔᯬᯞᯮᯘ᯲ tudos ᯖᯮᯑᯬᯘ᯲ ma ᯔ i ᯤ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ alogo ᯀᯞᯬᯎᯬ na ᯉ mangullus ᯔᯝᯮᯞ᯲ᯞᯮᯘ᯲. Songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ na ᯉ pinatudos ᯇᯪᯉᯖᯮᯑᯬᯘ᯲ na ᯉ masa ᯔᯘ di ᯑᯪ paporangan ᯇᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ ni ᯉᯪ hinahansit ᯂᯪᯉᯂᯉ᯲ᯘᯪᯖ᯲ na ᯉ tinaon ᯖᯪᯉᯀᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ laho ᯞᯂᯬ mangalo ᯔᯝᯞᯬ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ marrara ᯔᯒ᯲ᯒᯒ do ᯑᯬ anggo ᯀᯰᯎᯬ pamatangna ᯇᯔᯖᯰᯉ.
Di ᯑᯪ pardalanan ᯇᯒ᯲ᯑᯞᯉᯉ᯲ hangoluanna ᯂᯝᯬᯞᯮᯀᯉ᯲ᯉ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ sada ᯘᯑ panggomgomi ᯇᯰᯎᯬᯔ᯲ᯎᯬᯔᯪ na ᯉ denggan ᯑᯩᯰᯎᯉ᯲ do ᯑᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ jala ᯐᯞ muse ᯔᯮᯘᯩ gabe ᯎᯅᯩ sada ᯘᯑ sipandaoni ᯘᯪᯇᯉ᯲ᯑᯀᯬᯉᯪ (hadatuon ᯂᯑᯖᯮᯀᯬᯉ᯲).
Sude ᯘᯮᯑᯩ nasa ᯉᯘ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ tano ᯖᯉᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ diparhatutu ᯑᯪᯇᯒ᯲ᯂᯖᯮᯖᯮ rohana ᯒᯬᯂᯉ do ᯑᯬ anggo ᯀᯰᯎᯬ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dang ᯑᯰ boi ᯅᯬᯤ tombus ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯮᯘ᯲ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ bodil ᯅᯬᯑᯪᯞ᯲ pamatangna ᯇᯔᯖᯰᯉ, holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ sada ᯘᯑ do ᯑᯬ pantangna ᯇᯉ᯲ᯖᯰᯉ unang ᯥᯉᯰ nian ᯉᯪᯀᯉ᯲ ibana ᯤᯅᯉ hona ᯂᯬᯉ mudar ᯔᯮᯑᯒ᯲.
Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ manang ᯔᯉᯰ tudia ᯖᯮᯑᯪᯀ pe ᯇᯩ
laho ᯞᯂᯬ mangalangka ᯔᯝᯞᯰᯄ᯦ sai ᯘᯤ martungkot ᯔᯒ᯲ᯖᯮᯰᯄ᯦ᯬᯖ᯲ do ᯑᯬ siganup ᯘᯪᯎᯉᯮᯇ᯲ ari ᯀᯒᯪ, i ᯤ ma ᯔ tungkot ᯖᯮᯰᯄ᯦ᯬᯖ᯲ na ᯉ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ mas ᯔᯘ᯲ jala ᯐᯞ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ mangharorohon ᯔᯰᯂᯒᯬᯒᯬᯂᯬᯉ᯲ mual ᯔᯮᯀᯞ᯲ molo ᯔᯬᯞᯬ dipantingkon ᯑᯪᯇᯉ᯲ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ tu ᯖᯮ tano ᯖᯉᯬ.
Dang ᯑᯰ adong ᯀᯑᯬ manisia ᯔᯉᯪᯘᯪᯀ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ mamangke ᯔᯔᯰᯄ᯦ᯩ tungkot ᯖᯮᯰᯄ᯦ᯬᯖ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲, tudos ᯖᯮᯑᯬᯘ᯲ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ habiaran ᯂᯅᯪᯀᯒᯉ᯲ laho ᯞᯂᯬ marnida ᯔᯒ᯲ᯉᯪᯑ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ do ᯑᯬ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ molo ᯔᯬᯞᯬ marnida ᯔᯒ᯲ᯉᯪᯑ tungkot ᯖᯮᯰᯄ᯦ᯬᯖ᯲ i ᯤ. Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ boi ᯅᯬᯤ do ᯑᯬ mago ᯔᯎᯬ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ jolo ᯐᯬᯞᯬ ni ᯉᯪ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ marporang ᯔᯒ᯲ᯇᯬᯒᯰ manang ᯔᯉᯰ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ angka ᯀᯰᯄ᯦ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ manghirim ᯔᯰᯂᯪᯒᯪᯔ᯲ naeng ᯉᯀᯩᯰ pajumpang ᯇᯐᯮᯔ᯲ᯇᯰ.
Sada ᯘᯑ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ di ᯑᯪ na ᯉ marporang ᯔᯒ᯲ᯇᯬᯒᯰ Sisingmangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ mangalo ᯔᯝᯞᯬ sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ mauas ᯔᯥᯀᯘ᯲ do ᯑᯬ Raja ᯒᯐ i ᯤ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ angka ᯀᯰᯄ᯦ na ᯉ digomgomina ᯑᯪᯎᯬᯔ᯲ᯎᯬᯔᯪᯉ dilulu ᯑᯪᯞᯮᯞᯮ rohana ᯒᯬᯂᯉ do ᯑᯬ naeng ᯉᯀᯩᯰ minum ᯔᯪᯉᯮᯔ᯲ alai ᯀᯞᯤ dang ᯑᯰ adong ᯀᯑᯬᯰ aek ᯀᯀᯩᯄ᯦᯲ sitio-tio ᯘᯪᯖᯪᯀᯬᯖᯪᯀᯬ, dipantingkon ᯑᯪᯇᯉ᯲ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ ma ᯔ tungkotna ᯖᯮᯰᯄ᯦ᯬᯖ᯲ᯉ tu ᯖᯮ tano ᯖᯉᯬ na ᯉ pir ᯇᯪᯒ᯲ jala ᯐᯞ dang ᯑᯰ hatubuan ᯂᯖᯮᯅᯮᯀᯉ᯲ manang ᯔᯉᯰ aha ᯀᯂ, pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ haruar ᯂᯒᯮᯀᯒ᯲ do ᯑᯬ marbahak-bahak ᯔᯒ᯲ᯅᯂᯄ᯦᯲ᯅᯂᯄ᯦᯲ mual ᯔᯮᯀᯞ᯲ sitio-tio ᯘᯪᯖᯪᯀᯬᯖᯪᯀᯬ.
Di ᯑᯪ hagogoon ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯬᯉ᯲ jala ᯐᯞ habisuhon ᯂᯅᯪᯘᯮᯂᯬᯉ᯲ na ᯉ i ᯤ gabe ᯎᯅᯩ taruli ᯖᯒᯮᯞᯮᯪ do ᯑᯬ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ sude ᯘᯮᯑᯩ minum ᯔᯪᯉᯮᯔ᯲ aek ᯀᯀᯩᯄ᯦᯲ sitio-tio ᯘᯪᯖᯪᯀᯬᯖᯪᯀᯬ ala ᯀᯞ diboto ᯑᯪᯅᯬᯖᯬ Raja ᯒᯐ i ᯤ do ᯑᯬ didia ᯑᯪᯑᯪᯀ mata ᯔᯖ ni ᯉᯪ mual ᯔᯮᯀᯞ᯲ disi ᯑᯪᯘᯪ.
Andorang ᯀᯉ᯲ᯑᯬᯒᯰ menet ᯔᯩᯉᯩᯖ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ sai ᯘᯤ mangihuthon ᯔᯝᯪᯂᯮᯖ᯲ᯂᯬᯉ᯲ amana ᯀᯔᯉ do ᯑᯬ manang ᯔᯉᯰ tudia ᯖᯮᯑᯪᯀ laho ᯞᯂᯬ, jala ᯐᯞ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ sada ᯘᯑ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ bisuk ᯅᯪᯘᯮᯄ᯦᯲ situtu ᯘᯪᯖᯮᯖᯮ, ala ᯀᯞ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ menet ᯔᯩᯉᯩᯖ᯲ nungga ᯉᯮᯝ diajarhon ᯑᯪᯀᯐᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ parsiajaran ᯇᯒ᯲ᯘᯪᯀᯐᯒᯉ᯲ di ᯑᯪ bale ᯅᯞᯩ partungkoan ᯇᯒ᯲ᯖᯮᯰᯄ᯦ᯬᯀᯉ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ guruna ᯎᯮᯒᯮᯉ, sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ na ᯉ magodang ᯔᯎᯬᯑᯰ ibana ᯤᯅᯉ sai ᯘᯤ olo ᯀᯬᯞᯬ mangihuthon ᯔᯝᯪᯂᯮᯖ᯲ᯂᯬᯉ᯲ pangajaran ᯇᯝᯐᯒᯉ᯲ ni ᯉᯪ amana ᯀᯔᯉ.
Di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ haposoonna ᯂᯇᯬᯘᯬᯀᯬᯉ᯲ᯉ laho ᯞᯂᯬ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ na ᯉ laho ᯞᯂᯬ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ tu ᯖᯮ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ na ᯉ marlapatan ᯔᯒ᯲ᯞᯇᯖᯉ᯲ naeng ᯉᯀᯩᯰ marguru ᯔᯒ᯲ᯎᯮᯒᯮ laho ᯞᯂᯬ padimposhon ᯇᯑᯪᯔ᯲ᯇᯬᯘ᯲ᯂᯬᯉ᯲ hamaloonna ᯂᯔᯞᯬᯀᯬᯉ᯲ᯉ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ hagogoonna ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯬᯉ᯲ᯉ, pabalgahon ᯇᯅᯞ᯲ᯎᯂᯬᯉ᯲ botohonna ᯅᯬᯖᯬᯂᯬᯉ᯲ᯉ, nang ᯉᯰ pahothon ᯇᯂᯬᯖ᯲ᯂᯬᯉ᯲ haporseaonna ᯂᯇᯬᯒ᯲ᯘᯩᯀᯀᯬᯉ᯲ᯉ di ᯑᯪ na ᯉ mandalani ᯔᯉ᯲ᯑᯞᯉᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ.
Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dang ᯑᯰ hea ᯂᯩᯀ dang ᯑᯰ marguru ᯔᯒ᯲ᯎᯮᯒᯮ nang ᯉᯰ pe ᯇᯩ di ᯑᯪ tonga ᯖᯬᯝ ni ᯉᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲. Ala ᯀᯞ ni ᯉᯪ tangkas ᯖᯰᯄ᯦ᯘ᯲ ma ᯔ haidaan ᯂᯤᯑᯀᯉ᯲ hinamalo ᯂᯪᯉᯔᯞᯬ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ nang ᯉᯰ habisuhonna ᯂᯅᯪᯘᯮᯂᯬᯉ᯲ᯉ naung ᯉᯀᯮᯰ singkop ᯘᯪᯰᯄ᯦ᯬᯇ᯲ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ mangalo ᯔᯝᯞᯬ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ gurila ᯎᯮᯒᯪᯞ, na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ posi ᯇᯬᯘᯪ.
Nungga ᯉᯮᯝ godang ᯎᯬᯑᯰ situtu ᯘᯪᯖᯮᯖᯮ bangso ᯅᯰᯘᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ i ᯤ dipapunggu ᯑᯪᯇᯇᯮᯝᯮ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ di ᯑᯪ sada ᯘᯑ tombak ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦᯲ dibahen ᯑᯪᯅᯂᯩᯉ᯲ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ hatoban ᯂᯖᯬᯅᯉ᯲ jala ᯐᯞ disusahehon ᯑᯪᯘᯮᯘᯂᯩᯂᯬᯉ᯲ dang ᯑᯰ marimbar ᯔᯒᯪᯔ᯲ᯅᯒ᯲ dakdanak ᯑᯄ᯦᯲ᯑᯉᯄ᯦᯲ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ na ᯉ matua ᯔᯖᯮᯀ.
Hinahansit ᯂᯪᯉᯂᯉ᯲ᯘᯪᯖ᯲ jala ᯐᯞ hinalungun ᯂᯪᯉᯞᯮᯝᯮᯉ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ pola ᯇᯬᯞ do ᯑᯬ godang ᯎᯬᯑᯰ angka ᯀᯰᯄ᯦ ina ᯤᯉ na ᯉ marujung ᯔᯒᯮᯐᯮᯰ ngolu ᯝᯬᯞᯮ ina ᯤᯉ na ᯉ naeng ᯉᯀᯩᯰ manubuhon ᯔᯉᯮᯅᯮᯂᯬᯉ᯲ ianakhonna ᯤᯀᯉᯄ᯦᯲ᯂᯬᯉ᯲ᯉ marujung ᯔᯒᯮᯐᯮᯰ ngolu ᯝᯬᯞᯮ ala ᯀᯞ ni ᯉᯪ marsahit ᯔᯒ᯲ᯘᯂᯪᯖ᯲ kolera ᯄ᯦ᯬᯞᯩᯒ jala ᯐᯞ muse ᯔᯮᯘᯩ gok ᯎᯬᯄ᯦᯲ do ᯑᯬ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ diallangi ᯑᯪᯀᯞ᯲ᯞᯝᯪ angka ᯀᯰᯄ᯦ babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ di ᯑᯪ tombak ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦᯲ i ᯤ.
Nang ᯉᯰ pe ᯇᯩ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ godang ᯎᯬᯑᯰ ni ᯉᯪ parungkilon ᯇᯒᯮᯰᯄ᯦ᯪᯞᯬᯉ᯲ laho ᯞᯂᯬ siboluson ᯘᯪᯅᯬᯞᯮᯘᯬᯉ᯲ di ᯑᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ sai ᯘᯤ tong ᯖᯬᯰ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ marguru ᯔᯒ᯲ᯎᯮᯒᯮ laho ᯞᯂᯬ paradehon ᯇᯒᯑᯩᯂᯬᯉ᯲ sude ᯘᯮᯑᯩ na ᯉ hombar ᯂᯬᯔ᯲ᯅᯒ᯲ tu ᯖᯮ anakna ᯀᯉᯄ᯦᯲ᯉ Sutan ᯘᯮᯖᯉ᯲ Nagari ᯉᯎᯒᯪ, buha ᯅᯮᯂ bajuna ᯅᯐᯮᯉ on ᯀᯬᯉ᯲ nunga ᯉᯮᯝ dipaborhat ᯑᯪᯇᯅᯬᯒ᯲ᯂᯖ᯲ mamboan ᯔᯔ᯲ᯅᯬᯀᯉ᯲ barita ᯅᯒᯪᯖ tu ᯖᯮ sude ᯘᯮᯑᯩ raja ᯒᯐ asa ᯀᯘ rap ᯒᯇ᯲ nasida ᯉᯘᯪᯑ laho ᯞᯂᯬ mambunu ᯔᯔ᯲ᯅᯮᯉᯮ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ pamatehon ᯇᯔᯖᯩᯂᯬᯉ᯲ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ i ᯤ ma ᯔ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ bolanda ᯅᯬᯞᯉ᯲ᯑ i ᯤ.
Nang ᯉᯰ pe ᯇᯩ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ marguru ᯔᯒ᯲ᯎᯮᯒᯮ sai ᯘᯤ huhut ᯂᯮᯂᯮᯖ᯲ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ manurathon ᯔᯉᯮᯒᯖ᯲ᯂᯬᯉ᯲ baritana ᯅᯒᯪᯖᯉ na ᯉ paboahon ᯇᯅᯬᯀᯂᯬᯉ᯲ jala ᯐᯞ na ᯉ mandok ᯔᯉ᯲ᯑᯬᯄ᯦᯲ isi ᯤᯘᯪ ni ᯉᯪ barita ᯅᯒᯪᯖ i ᯤ : “sahata ᯘᯂᯖ ma ᯔ hamu ᯂᯔᯮ raja-raja ᯒᯐᯒᯐ, porangi ᯇᯬᯒᯝᯪ ma ᯔ Bolanda ᯅᯬᯞᯉ᯲ᯑ i ᯤ,
Bolanda ᯅᯬᯞᯉ᯲ᯑ i ᯤ bunu ᯅᯮᯉᯮ hamu ᯂᯔᯮ ma ᯔ Sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ i ᯤ Bunu ᯅᯮᯉᯮ hamu ᯂᯔᯮ ma ᯔ soridalu ᯘᯬᯒᯪᯑᯞᯮ”
Tung ᯖᯮᯰ pe ᯇᯩ godang ᯎᯬᯑᯰ raja-raja ᯒᯐᯒᯐ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ tano ᯖᯉᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ on ᯀᯬᯉ᯲ sai ᯘᯤ asing ᯀᯘᯪᯰ do ᯑᯬ anggo ᯀᯰᯎᯬ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ . Godang ᯎᯬᯑᯰ do ᯑᯬ pangalaho ᯇᯝᯞᯂᯬ ni ᯉᯪ si ᯘᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ na ᯉ gabe ᯎᯅᯩ sada ᯘᯑ pangalaho ᯇᯝᯞᯂᯬ sitiruon ᯘᯪᯖᯪᯒᯮᯀᯬᯉ᯲ laho ᯞᯎᯬ paturehon ᯇᯖᯮᯒᯩᯂᯬᯉ᯲ sude ᯘᯮᯑᯩ na ᯉ di ᯑᯪ gomgomanna ᯎᯬᯔ᯲ᯎᯬᯔᯉ᯲ᯉ na ᯉ di ᯑᯪ luatna ᯞᯮᯀᯖ᯲ᯉ, lumobi ᯞᯮᯔᯬᯅᯪ ma ᯔ laho ᯞᯂᯬ patuduhon ᯇᯖᯮᯑᯮᯂᯬᯉ᯲ pardompahanna ᯇᯒ᯲ᯑᯬᯔ᯲ᯇᯂᯉ᯲ᯉ.
Dibahen ᯑᯪᯅᯂᯩᯉ᯲ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ sai ᯘᯤ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ sipangido-ido ᯘᯪᯇᯝᯪᯑᯬ na ᯉ marpahean ᯔᯒ᯲ᯇᯂᯩᯀᯉ᯲ na ᯉ maribak ᯔᯒᯪᯅᯄ᯦᯲ nang ᯉᯰ sipatu ᯘᯪᯇᯖᯮ naung ᯉᯀᯮᯰ sega ᯘᯩᯎ, i ᯤ do ᯑᯬ dibahen ᯑᯪᯅᯂᯩᯉ᯲ sada ᯘᯑ dalan ᯑᯞᯉ᯲ laho ᯞᯂᯬ pajumpanghon ᯇᯐᯮᯔ᯲ᯇᯰᯂᯬᯉ᯲ ibana ᯤᯅᯉ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ tu ᯖᯮ sude ᯘᯮᯑᯩ angka ᯀᯰᯄ᯦ na ᯉ ginonggomanna ᯎᯪᯉᯬᯰᯎᯬᯔᯉ᯲ᯉ, jala ᯐᯞ di ᯑᯪ uhum ᯥᯂᯮᯔ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ do ᯑᯬ angka ᯀᯰᯄ᯦ manisia ᯔᯉᯪᯘᯪᯀ di ᯑᯪ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ molo ᯔᯬᯞᯬ direhei ᯑᯪᯒᯩᯂᯩᯤ na ᯉ marbaju ᯔᯒ᯲ᯅᯐᯮ na ᯉ maribakribak ᯔᯒᯪᯅᯄ᯦᯲ᯒᯪᯅᯄ᯦᯲ i ᯤ.
Molo ᯔᯬᯞᯬ mamolus ᯔᯔᯬᯞᯮᯘ᯲ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲, dang ᯑᯰ boi ᯅᯬᯤ begeon ᯅᯩᯎᯩᯀᯬᯉ᯲ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ na ᯉ hahurangan ᯂᯂᯮᯒᯝᯉ᯲ manang ᯔᯉᯰ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ manisia ᯔᯉᯪᯘᯪᯀ na ᯉ gabe ᯎᯅᯩ hatoban ᯂᯖᯬᯅᯉ᯲ na ᯉ dipasung ᯑᯪᯇᯘᯮᯰ, molo ᯔᯬᯞᯬ tung ᯖᯮᯰ pe ᯇᯩ adong ᯀᯑᯬᯰ na ᯉ ingkon ᯀᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ dipalua ᯑᯪᯇᯞᯮᯀ do ᯑᯬ saluhutna ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ᯉ.
Hinorhon ᯂᯪᯉᯬᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ i ᯤ ma ᯔ molo ᯔᯬᯞᯬ ro ᯒᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ tu ᯖᯮ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ sai ᯘᯤ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ na ᯉ haroroan ᯂᯒᯬᯒᯬᯀᯉ᯲ tondi ᯖᯬᯉ᯲ᯑᯪ porbadia ᯇᯬᯒ᯲ᯅᯑᯪᯀ do ᯑᯬ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ. Manang ᯔᯉᯰ na ᯉ didia ᯑᯪᯑᯪᯀ pe ᯇᯩ adong ᯀᯑᯬᯰ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ na ᯉ marbadai ᯔᯒ᯲ᯅᯑᯤ sai ᯘᯤ siboan ᯘᯪᯅᯬᯀᯉ᯲ dame ᯑᯔᯩ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ.
I ᯤ ma ᯔ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ sada ᯘᯑ raja ᯒᯐ na ᯉ dihabiari ᯑᯪᯂᯅᯪᯀᯒᯪ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ musuna ᯔᯮᯘᯮᯉ, na ᯉ disomba ᯑᯪᯘᯬᯔ᯲ᯅ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ soridaluna ᯘᯬᯒᯪᯑᯞᯮᯉ. Alai ᯀᯞᯤ nang ᯉᯰ pe ᯇᯩ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ i ᯤ, dang ᯑᯰ sai ᯘᯤ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ mangasahon ᯔᯝᯘᯂᯬᯉ᯲ goar ᯎᯬᯀᯒ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ.
Songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ di ᯑᯪ huta ᯂᯮᯖ Dairi ᯑᯤᯒᯪ i ᯤ ma ᯔ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ harajaon ᯂᯒᯐᯀᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲, di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dang ᯑᯰ na ᯉ pola ᯇᯬᯞ dibotohon ᯑᯪᯅᯬᯖᯬᯂᯬᯉ᯲ hagogoonna ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯬᯉ᯲ᯉ sai ᯘᯤ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ na ᯉ ro ᯒᯬ mardalani ᯔᯒ᯲ᯑᯞᯉᯪ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ disi ᯑᯪᯘᯪ.
Molo ᯔᯬᯞᯬ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲ godang ᯎᯬᯑᯰ do ᯑᯬ tong ᯖᯬᯰ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ mandok ᯔᯉ᯲ᯑᯬᯄ᯦᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ ro ᯒᯬ tu ᯖᯮ Dairi ᯑᯤᯒᯪ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ ala ᯀᯞ ni ᯉᯪ na ᯉ martabuni ᯔᯒ᯲ᯖᯅᯮᯉᯪ do ᯑᯬ tu ᯖᯮ jabu ᯐᯅᯮ ni ᯉᯪ tulangna ᯖᯮᯞᯰᯉ manang ᯔᯉᯰ hula-hulana ᯂᯮᯞᯂᯮᯞᯉ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ Sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ, na ᯉ boi ᯅᯬᯤ taruli ᯖᯒᯮᯞᯪ mangan ᯔᯝᯉ᯲ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ minum ᯔᯪᯉᯮᯔ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲.
Ro ᯒᯬ disi ᯑᯪᯘᯪ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ i ᯤ ma ᯔ muse ᯔᯮᯘᯩ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ pe ᯇᯩ tong ᯖᯬᯰ do ᯑᯬ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ malo ᯔᯞᯬ jala ᯐᯞ marhabisuhon ᯔᯒ᯲ᯂᯅᯪᯘᯮᯂᯬᯉ᯲ mangalo ᯔᯝᯞᯬ musu ᯔᯮᯘᯮ, na ᯉ boi ᯅᯬᯤ manombus ᯔᯉᯬᯔ᯲ᯅᯮᯘ᯲ hujur ᯂᯮᯐᯮᯒ᯲ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ bodil ᯅᯬᯑᯪᯞ᯲, jala ᯐᯞ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ gopas ᯎᯬᯇᯘ᯲ situtu ᯘᯪᯖᯮᯖᯮ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ molo ᯔᯬᯞᯬ di ᯑᯪ paporangan ᯇᯇᯬᯒᯝᯉ᯲, laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ didok ᯑᯪᯑᯬᯄ᯦᯲ angka ᯀᯰᯄ᯦ Sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ do ᯑᯬ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ si ᯘᯪ godang ᯎᯬᯑᯰ roha ᯒᯬᯂ ala ᯀᯞ ni ᯉᯪ malona ᯔᯞᯬᯉ paoto-otohon ᯇᯀᯬᯖᯬᯀᯬᯖᯬᯂᯬᯉ᯲ musuna ᯔᯮᯘᯮᯉ.
Dang ᯑᯰ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ ala ᯀᯞ ni ᯉᯪ i ᯤ, Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ tong ᯖᯬᯰ do ᯑᯬ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ manat ᯔᯉᯖ᯲ mangida ᯔᯝᯪᯑ jala ᯐᯞ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ sada ᯘᯑ pambahenan ᯇᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉᯉ᯲ tu ᯖᯮ Raja ᯒᯐ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲, ala ᯀᯞ ni ᯉᯪ partuturan ᯇᯒ᯲ᯖᯮᯖᯮᯒᯉ᯲ na ᯉ manjou ᯔᯉ᯲ᯐᯬᯥ bere ᯅᯩᯒᯩ do ᯑᯬ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ tu ᯖᯮ ibana ᯤᯅᯉ.
Di ᯑᯪ turuturian ᯖᯮᯒᯪᯖᯮᯒᯪᯀᯉ᯲ didok ᯑᯪᯑᯬᯄ᯦᯲ muse ᯔᯮᯘᯩ do ᯑᯬ anggo ᯀᯰᯎᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ marhula-hula ᯔᯒ᯲ᯂᯮᯞᯂᯮᯞ do ᯑᯬ tu ᯖᯮ Raja ᯒᯐ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲, ala ᯀᯞ dainang ᯑᯤᯉᯰ pangintubu ᯇᯝᯪᯉ᯲ᯖᯮᯅᯮ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ XII ᯘᯔ᯲ᯇᯮᯞᯮᯑᯮᯀ boru ᯅᯬᯒᯮ Situmorang ᯘᯪᯖᯮᯔᯬᯒᯰ i ᯤ ma ᯔ marga ᯔᯒ᯲ᯎ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ na ᯉ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ Dairi ᯑᯤᯒᯪ.
Barita ᯅᯒᯪᯖ taringot ᯖᯒᯪᯝᯬᯖ᯲ haroro ᯂᯒᯬᯒᯬ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ XII ᯘᯔ᯲ᯇᯮᯞᯮᯑᯮᯀ na ᯉ mamboan ᯔᯔ᯲ᯅᯬᯀᯉ᯲ pusaha ᯇᯮᯘᯂ jala ᯐᯞ na ᯉ patorushon ᯇᯖᯬᯒᯮᯘ᯲ᯂᯬᯉ᯲ harajaon ᯂᯒᯐᯀᯬᯉ᯲ jala ᯐᯞ na ᯉ marsihundul ᯔᯒ᯲ᯘᯪᯂᯮᯉ᯲ᯑᯮᯞ᯲ di ᯑᯪ hoda ᯂᯬᯑ na ᯉ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ sar ᯘᯒ᯲ tu ᯖᯮ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Tapanuli ᯖᯇᯉᯮᯞᯪ, molo ᯔᯬᯞᯬ ro ᯒᯬ ibana ᯤᯅᯉ mamboan ᯔᯔ᯲ᯅᯬᯀᯉ᯲ hata ᯂᯖ na ᯉ posi ᯇᯬᯘᯪ ala ᯀᯞ ni ᯉᯪ harohaon ᯂᯒᯬᯂᯀᯬᯉ᯲ na ᯉ hurang ᯂᯮᯒᯰ boi ᯅᯬᯤ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ manegai ᯔᯉᯩᯎᯤ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲.
Boi ᯅᯬᯤ do ᯑᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ habang ᯂᯅᯰ molo ᯔᯬᯞᯬ dung ᯑᯮᯰ nangkok ᯉᯰᯄ᯦ᯬᯄ᯦᯲ tu ᯖᯮ hodana ᯂᯬᯑᯉ i ᯤ i ᯤ ma ᯔ Si ᯘᯪ Hapaspili ᯂᯇᯘ᯲ᯇᯪᯞᯪ. Molo ᯔᯬᯞᯬ dung ᯑᯮᯰ sahat ᯘᯂᯖ᯲ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ di ᯑᯪ onan ᯀᯬᯉᯉ᯲ Laguboti ᯞᯎᯮᯅᯬᯖᯪ, rap ᯒᯇ᯲ di ᯑᯪ parrona ᯇᯒ᯲ᯒᯬᯉ i ᯤ do ᯑᯬ ro ᯒᯬ alogo ᯀᯞᯬᯎᯬ na ᯉ mangullus ᯔᯝᯮᯞ᯲ᯞᯮᯘ᯲ sai ᯘᯤ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ alisungsung ᯀᯞᯪᯘᯮᯰᯘᯮᯰ, sai ᯘᯤ sude ᯘᯮᯑᯩ ma ᯔ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ marhusipi ᯔᯒ᯲ᯂᯮᯘᯪᯇᯪ didok ᯑᯪᯑᯬᯄ᯦᯲ ma ᯔ: ”i ᯤ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ”.
Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dang ᯑᯰ na ᯉ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ marbisuhon ᯔᯒ᯲ᯅᯪᯘᯮᯂᯬᯉ᯲ molo ᯔᯬᯞᯬ di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ parporangon ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲, ibana ᯤᯅᯉ targoar ᯖᯒ᯲ᯎᯬᯀᯒ᯲ do ᯑᯬ sada ᯘᯑ na ᯉ malo ᯔᯞᯬ diparadaton ᯑᯪᯇᯒᯑᯖᯬᯉ᯲ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ parugamo ᯇᯒᯮᯎᯔᯬ.
Dung ᯑᯮᯰ hira-hira ᯂᯪᯒᯂᯪᯒ sude ᯘᯮᯑᯩ tano ᯖᯉᯬ Bakara ᯅᯄ᯦ᯒ i ᯤ madabu ᯔᯑᯅᯮ ampe ᯀᯔ᯲ᯇᯩ tu ᯖᯮ adopan ᯀᯑᯬᯉᯉ᯲ ni ᯉᯪ Si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ borhat ᯅᯬᯒ᯲ᯂᯖ᯲ ma ᯔ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ sude ᯘᯮᯑᯩ dongan ᯑᯬᯝᯉ᯲ tubuna ᯖᯮᯅᯮᯉ laho ᯞᯂᯬ martabuni ᯔᯒ᯲ᯖᯅᯮᯉᯪ tu ᯖᯮ Dairi ᯑᯪᯒᯪ, luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ harajaon ᯂᯒᯐᯀᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ i ᯤ ma ᯔ hula-hula ᯂᯮᯞᯂᯮᯞ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯎᯒᯐ.
Di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲ ma ᯔ ibana ᯤᯅᯉ martabuni ᯔᯒ᯲ᯖᯅᯮᯉᯪ laho ᯞᯂᯬ mamereng ᯔᯔᯩᯒᯩᯰ tano ᯖᯉᯬ hatubuan ᯂᯖᯮᯅᯮᯀᯉ᯲ na ᯉ i ᯤ disegai ᯑᯪᯘᯩᯎᯤ angka ᯀᯰᯄ᯦ musu ᯔᯮᯘᯮ. Dung ᯑᯮᯰ simpul ᯘᯪᯔ᯲ᯇᯮᯞ᯲
30 ᯖᯬᯞᯮᯇᯮᯞᯮ taon ᯖᯀᯬᯉ᯲ leleng ᯞᯩᯞᯩᯰ ni ᯉᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ di ᯑᯪ Tano ᯖᯉᯬ Batak ᯅᯖᯄ᯦᯲, ro ᯒᯬ ma ᯔ Christoffel dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ sude ᯘᯮᯑᯩ soridaluna ᯘᯬᯒᯪᯑᯞᯮᯉ angka ᯀᯰᯄ᯦ Si ᯘᯪ gurbak ᯎᯮᯒ᯲ᯅᯄ᯦᯲ ulu ᯥᯞᯮ tu ᯖᯮ tano ᯖᯉᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ laho ᯞᯂᯬ patujolohon ᯇᯖᯮᯐᯬᯞᯬᯂᯬᯉ᯲ siulahononna ᯘᯪᯥᯞᯂᯬᯉᯬᯉ᯲ᯉ di ᯑᯪ nasa ᯉᯘ pambahenan ᯇᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉᯉ᯲ na ᯉ tudos ᯖᯮᯑᯬᯘ᯲ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ di ᯑᯪ harajaonna ᯂᯒᯐᯀᯬᯉ᯲ᯉ i ᯤ ma ᯔ na ᯉ naeng ᯉᯀᯩᯰ mambunu ᯔᯔ᯲ᯅᯮᯉᯮ jala ᯐᯞ manangkup ᯔᯉᯰᯄ᯦ᯮᯇ᯲ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ mamboto ᯔᯔ᯲ᯅᯬᯖᯬ inganan ᯤᯝᯉᯉ᯲ partabunian ᯇᯒ᯲ᯖᯅᯮᯉᯪᯀᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ.
Di ᯑᯪ nasahali ᯉᯘᯂᯞᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ tung ᯖᯮᯰ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ posi ᯇᯬᯘᯪ situtu ᯘᯪᯖᯮᯖᯮ do ᯑᯬ parburuon ᯇᯒ᯲ᯅᯮᯒᯮᯀᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ tu ᯖᯮ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ, parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ na ᯉ hinorhon ᯂᯪᯉᯬᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ sordalu ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯞᯮ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲ posi ᯇᯬᯘᯪ jala ᯐᯞ borhit ᯅᯬᯒ᯲ᯂᯪᯖ᯲. Mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ godang ᯎᯬᯑᯰ do ᯑᯬ barita ᯅᯒᯪᯖ di ᯑᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ, barita ᯅᯒᯪᯖ na ᯉ mambaritahon ᯔᯔ᯲ᯅᯒᯪᯖᯂᯬᯉ᯲ hamatean ᯂᯔᯖᯩᯀᯉ᯲ ni ᯉᯪ bangso ᯅᯰᯘᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲.
Jala ᯐᯞ di ᯑᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ na ᯉ borhit ᯅᯬᯒ᯲ᯂᯪᯖ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ tong ᯖᯬᯰ dipasahat ᯑᯪᯇᯘᯂᯖ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ natorasna ᯉᯖᯬᯒᯘ᯲ᯉ tu ᯖᯮ Raja ᯒᯐ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ tulangna ᯖᯮᯞᯰᯉ i ᯤ asa ᯀᯘ diboan ᯑᯪᯅᯬᯀᯉ᯲ jala ᯐᯞ diungsihon ᯑᯪᯀᯮᯰᯘᯪᯂᯬᯉ᯲ tu ᯖᯮ huta ᯂᯮᯖ Lintong ᯞᯪᯉ᯲ᯖᯬᯰ i ᯤ ma ᯔ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ na ᯉ denggan ᯑᯩᯰᯎᯉ᯲, alai ᯀᯞᯤ molo ᯔᯬᯞᯬ sordalu ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯞᯮ na ᯉ i ᯤ sai ᯘᯤ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ do ᯑᯬ martombak ᯔᯒ᯲ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦᯲ laho ᯞᯂᯬ mangalo ᯔᯝᯞᯬ musu ᯔᯮᯘᯮ. Dung ᯑᯮᯰ di ᯑᯪ laonlaon ᯞᯀᯬᯉ᯲ᯞᯀᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ ari ᯀᯒᯪ, sude ᯘᯮᯑᯩ soridalu ᯘᯬᯒᯪᯑᯞᯮ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Raja ᯒᯐ Babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ tartangkup ᯖᯒ᯲ᯖᯰᯄ᯦ᯮᯇ᯲ hohom ᯂᯬᯂᯬᯔ᯲ ma ᯔ ampe ᯀᯔ᯲ᯇᯩ tu ᯖᯮ Sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ.
Mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ borhit ᯅᯬᯒ᯲ᯂᯪᯖ᯲ do ᯑᯬ anggo ᯀᯰᯎᯬ pangkilalaan ᯇᯰᯄ᯦ᯪᯞᯞᯀᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ parlaho ᯇᯒ᯲ᯞᯂᯬ ni ᯉᯪ tulangna ᯖᯮᯞᯰᯉ i ᯤ, alai ᯀᯞᯤ nang ᯉᯰ pe ᯇᯩ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ i ᯤ sai ᯘᯤ huhut ᯂᯮᯂᯮᯖ᯲ do ᯑᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ mandalani ᯔᯉ᯲ᯑᯞᯉᯪ pangkilalaan ᯇᯰᯄ᯦ᯪᯞᯞᯀᯉ᯲ i ᯤ di ᯑᯪ haserepon ᯂᯘᯩᯒᯩᯇᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ ingananna ᯤᯝᯉᯉ᯲ᯉ parsatongkinan ᯇᯒ᯲ᯘᯖᯬᯰᯄ᯦ᯪᯉᯉ᯲ di ᯑᯪ Salak ᯘᯞᯄ᯦᯲.
Di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ parungkilon ᯇᯒᯮᯰᯄ᯦ᯪᯞᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ tumatangis ᯖᯮᯔᯖᯝᯪᯘ᯲ do ᯑᯬ sude ᯘᯮᯑᯩ dongan ᯑᯬᯝᯉ᯲ sabutuha ᯘᯅᯮᯖᯮᯂ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ borhat ᯅᯬᯒ᯲ᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ Sikucapi ᯘᯮᯄ᯦ᯚ᯦ᯇᯪ manadingkon ᯔᯉᯑᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ Dairi ᯑᯤᯒᯪ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ Salak ᯘᯞᯄ᯦᯲ laho ᯞᯂᯬ patorushon ᯇᯖᯬᯒᯮᯘ᯲ᯂᯬᯉ᯲ pardalananna ᯇᯒ᯲ᯑᯞᯉᯉ᯲ᯉ mangalului ᯔᯝᯞᯮᯞᯮᯤ inganan ᯤᯝᯉᯉ᯲ na ᯉ dumenggan ᯑᯮᯔᯩᯰᯎᯉ᯲.
Saleleng ᯘᯞᯩᯞᯩᯰ di ᯑᯪ pardalanan ᯇᯒ᯲ᯑᯞᯉᯉ᯲ sai ᯘᯤ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ do ᯑᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ natorasna ᯉᯖᯬᯒᯘ᯲ᯉ, parsonduk ᯇᯒ᯲ᯘᯬᯉ᯲ᯑᯮᯄ᯦᯲ bolonna ᯅᯬᯞᯬᯉ᯲ᯉ, boruna ᯅᯬᯒᯮᯉ, ro ᯒᯬ di ᯑᯪ anakna ᯀᯉᯄ᯦᯲ᯉ na ᯉ metmet ᯔᯩᯖ᯲ᯔᯩᯖ᯲ didongani ᯑᯪᯑᯬᯝᯉᯪ angka ᯀᯰᯄ᯦ pangulubalangna ᯇᯝᯮᯞᯮᯅᯞᯰᯉ.
Sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ pangulubalangna ᯇᯝᯮᯞᯮᯅᯞᯰᯉ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ Sutan ᯘᯮᯖᯉ᯲ Nagari ᯉᯎᯒᯪ anakna ᯀᯉᯄ᯦᯲ᯉ buha ᯅᯮᯂ baju ᯅᯐᯮ i ᯤ do ᯑᯬ na ᯉ asing ᯀᯘᯪᯰ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ saluhutna ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ᯉ di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ pardalanan ᯇᯒ᯲ᯑᯞᯉᯉ᯲ i ᯤ.
Di ᯑᯪ partingkian ᯇᯒ᯲ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪᯀᯉ᯲ na ᯉ mamolus ᯔᯔᯬᯞᯮᯘ᯲ sai ᯘᯤ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ na ᯉ diihuthon ᯑᯪᯤᯂᯮᯖ᯲ᯂᯬᯉ᯲ si ᯘᯪ Christoffel do ᯑᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ, sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ sada ᯘᯑ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ habot ᯂᯅᯬᯖ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ jala ᯐᯞ na ᯉ tarilu-ilu ᯖᯒᯪᯞᯮᯤᯞᯮ do ᯑᯬ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ mangadopi ᯔᯝᯑᯬᯇᯪ dongan ᯑᯬᯝᯉ᯲ sabutuha ᯘᯅᯮᯖᯮᯂᯉ na ᯉ di ᯑᯪ borngin ᯅᯬᯒ᯲ᯝᯪᯉ᯲ parsirangan ᯇᯒ᯲ᯘᯪᯒᯝᯉ᯲.
Alana ᯀᯞᯉ ingkon ᯀᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ ditabunihon ᯑᯪᯖᯅᯮᯉᯪᯂᯬᯉ᯲ inongna ᯤᯉᯬᯰᯉ, parsonduk ᯇᯒ᯲ᯘᯬᯉ᯲ᯑᯮᯄ᯦᯲ bolonna ᯅᯬᯞᯬᯉ᯲ᯉ, boru ᯅᯬᯒᯮ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ anakna ᯀᯉᯄ᯦᯲ᯉ baoa ᯅᯀᯬᯀ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ metmet ᯔᯩᯖ᯲ᯔᯩᯖ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ bagas ᯅᯎᯘ᯲ ni ᯉᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ tu ᯖᯮ inganan ᯤᯝᯉᯉ᯲ na ᯉ dumenggan ᯑᯮᯔᯩᯰᯎᯉ᯲.
Di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ lomos ᯞᯬᯔᯬᯘ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ hansit ᯂᯉ᯲ᯘᯪᯖ᯲ do ᯑᯬ soripadana ᯘᯬᯒᯪᯇᯑᯉ, dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ dainang ᯑᯤᯉᯰ pangitubu ᯇᯝᯪᯉ᯲ᯖᯮᯅᯮ nang ᯉᯰ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ i ᯤ boru ᯅᯬᯒᯮ na ᯉ manghaol ᯔᯰᯂᯀᯬᯞ᯲ laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ mangummai ᯔᯝᯮᯔ᯲ᯔᯤ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ.
Huhut ᯂᯮᯂᯮᯖ᯲ maraburan ᯔᯒᯅᯮᯒᯉ᯲ ilu ᯤᯞᯮ ma ᯔ nasida ᯉᯘᯪᯑ saluhutna ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ᯉ marpungu ᯔᯒ᯲ᯇᯮᯝᯮ di ᯑᯪ borngin ᯅᯬᯒ᯲ᯝᯪᯉ᯲ i ᯤ, laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ dirimangi ᯑᯪᯒᯪᯔᯝᯪ rohana ᯒᯬᯂᯉ ma ᯔ na ᯉ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ anakna ᯀᯉᯄ᯦᯲ᯉ Sutan ᯘᯮᯖᯉ᯲ Nagari ᯉᯎᯒᯪ , Patuan ᯇᯖᯮᯀᯉ᯲ Nagari ᯉᯎᯒᯪ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ soridalu ᯘᯬᯒᯪᯑᯞᯮ na ᯉ ma ᯔ donganna ᯑᯬᯝᯉ᯲ᯉ di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ tombak ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦᯲ parburuan ᯇᯒ᯲ᯅᯮᯒᯮᯀᯉ᯲ maralo ᯔᯒᯞᯬ musu ᯔᯮᯘᯮ i ᯤ.
Alai ᯀᯞᯤ udut ᯥᯑᯮᯖ᯲ ni ᯉᯪ i ᯤ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ do ᯑᯬ boru ᯅᯬᯒᯮ hasian ᯂᯘᯪᯀᯉ᯲ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangara ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ tu ᯖᯮ tombak ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦᯲ longolongo ᯞᯬᯝᯬᯞᯬᯝᯬ i ᯤ laho ᯞᯂᯬ marporang ᯔᯒ᯲ᯇᯬᯒᯰ.
Dung ᯑᯮᯰ salpu ᯘᯞ᯲ᯇᯮ na ᯉ hatuluson ᯂᯖᯮᯞᯮᯘᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ di ᯑᯪ parsirangan ᯇᯒ᯲ᯘᯪᯒᯝᯉ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲, pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ ro ᯒᯬ do ᯑᯬ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ laho ᯞᯂᯬ manangkup ᯔᯉᯰᯄ᯦ᯮᯇ᯲ saluhutna ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ᯉ dongan ᯑᯬᯝᯉ᯲ sabutuha ᯘᯅᯮᯖᯮᯂ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ.
Ditangkup ᯑᯪᯖᯰᯄ᯦ᯮᯇ᯲ ma ᯔ natorasna ᯉᯖᯬᯒᯘ᯲ᯉ laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ marujung ᯔᯒᯮᯐᯮᯰ ngolu ᯝᯬᯞᯮ ma ᯔ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ adopan ᯀᯑᯬᯇᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ, alai ᯀᯞᯤ anggo ᯀᯰᯎᯬ parsonduk ᯇᯒ᯲ᯘᯬᯉ᯲ᯑᯮᯄ᯦᯲ bolonna ᯅᯬᯞᯬᯉ᯲ᯉ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ boruna ᯅᯬᯒᯮᯉ nadua ᯉᯑᯮᯀ i ᯤ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ metmet ᯔᯩᯖ᯲ᯔᯩᯖ᯲ dope ᯑᯬᯇᯩ boi ᯅᯬᯤ do ᯑᯬ haruar ᯂᯒᯮᯀᯒ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ panangkupon ᯇᯉᯰᯄ᯦ᯮᯇᯬᯉ᯲ i ᯤ tu ᯖᯮ ramba ᯒᯔ᯲ᯅ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ i ᯤ.
Dang ᯑᯰ gok ᯎᯬᯄ᯦᯲ marpiga ᯔᯒ᯲ᯇᯪᯎ ari ᯀᯒᯪ pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ dapot ᯑᯇᯬᯖ᯲ ni ᯉᯪ musu ᯔᯮᯘᯮ ma ᯔ muse ᯔᯮᯘᯩ soripada ᯘᯬᯒᯪᯇᯑ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ boruna ᯅᯬᯒᯮᯉ, laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ dibunu ᯑᯪᯅᯮᯉᯮ ma ᯔ parsonduk ᯇᯒ᯲ᯘᯬᯉ᯲ᯑᯮᯄ᯦᯲ bolonna ᯅᯬᯞᯬᯉ᯲ᯉ i ᯤ sai ᯘᯤ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ na ᯉ pamatehon ᯇᯔᯖᯩᯂᯬᯉ᯲ pinahan ᯇᯪᯉᯂᯉ᯲ do ᯑᯬ dibahen ᯑᯪᯅᯂᯩᯉ᯲ nasida ᯉᯘᯪᯑ tu ᯖᯮ ibana ᯤᯅᯉ.
Ia ᯤᯀ boruna ᯅᯬᯒᯮᯉ nadua ᯉᯑᯮᯀ na ᯉ i ᯤ diboan ᯑᯪᯅᯬᯀᯉ᯲ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ ma ᯔ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ na ᯉ dao ᯑᯀᯬ. Alana ᯀᯞᯉ sai ᯘᯤ marsingorngor ᯔᯒ᯲ᯘᯪᯎᯬᯒ᯲ᯎᯬᯒ᯲ lomos ᯞᯬᯔᯬᯘ᯲ di ᯑᯪ bagas ᯅᯎᯘ᯲ pusupusu ᯇᯮᯘᯮᯇᯮᯘᯮ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dang ᯑᯰ diparhitei ᯑᯪᯇᯒ᯲ᯂᯪᯖᯩᯤ rohana ᯒᯬᯂᯉ pangkilaan ᯇᯰᯄ᯦ᯪᯞᯞᯀᯉ᯲ i ᯤ, sai ᯘᯤ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ marporang ᯔᯒ᯲ᯇᯬᯒᯰ di ᯑᯪ tombak ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦᯲ pangungsian ᯇᯝᯮᯰᯘᯪᯀᯉ᯲ .
Hasigopan ᯂᯘᯪᯎᯬᯇᯉ᯲ ni ᯉᯪ parlangkaan ᯇᯒ᯲ᯞᯰᯄ᯦ᯀᯉ᯲ nang ᯉᯰ pusupusu ᯇᯮᯘᯮᯇᯮᯘᯮ na ᯉ nungga ᯉᯮᯝ be ᯅᯩ gomos ᯎᯬᯔᯬᯘ᯲ di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ roha ᯒᯬᯂ, na ᯉ ingkon ᯀᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ marporang ᯔᯒ᯲ᯇᯬᯒᯰ ibana ᯤᯅᯉ padalanhon ᯇᯑᯞᯉ᯲ᯂᯬᯉ᯲ uhum ᯥᯂᯮᯔ᯲ di ᯑᯪ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ sibirong ᯘᯪᯅᯪᯒᯬᯰ mata ᯔᯖ, bangso ᯅᯰᯘᯬ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ hinaholongan ᯂᯪᯉᯂᯬᯞᯬᯝᯉ᯲.
Boru ᯅᯬᯒᯮ Lopian ᯞᯬᯇᯪᯀᯉ᯲ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ mandongani ᯔᯉ᯲ᯑᯬᯝᯉᯪ amana ᯀᯔᯉ i ᯤ di ᯑᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ sai ᯘᯤ didongani ᯑᯪᯑᯬᯝᯉᯪ sada ᯘᯑ pangulu ᯇᯝᯮᯞᯮ balang ᯅᯞᯰ i ᯤ ma ᯔ na ᯉ margoar ᯔᯒ᯲ᯎᯬᯀᯒ᯲ Tor ᯖᯬᯒ᯲ Na ᯉ Ginjang ᯎᯪᯉ᯲ᯐᯰ, sada ᯘᯑ pangulu ᯇᯝᯮᯞᯮ balang ᯅᯞᯰ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ marholong ᯔᯒ᯲ᯂᯬᯞᯬᯰ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ tu ᯖᯮ boru ᯅᯬᯒᯮ Lopian ᯞᯬᯇᯪᯀᯉ᯲ , sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ na ᯉ marujung ᯔᯒᯮᯐᯮᯰ ngolu ᯝᯬᯞᯮ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ abara ᯀᯅᯒ ni ᯉᯪ pangulu ᯇᯝᯮᯞᯮ balangna ᯅᯞᯰᯉ i ᯤ.
Alai ᯀᯞᯤ ro ᯒᯬ di ᯑᯪ sadari ᯘᯑᯒᯪ on ᯀᯬᯉ᯲ indada ᯀᯪᯉ᯲ᯑᯑ sahalak ᯘᯂᯞᯄ᯦᯲ pe ᯇᯩ umboto ᯀᯮᯔ᯲ᯅᯬᯖᯬ boha ᯅᯬᯂ do ᯑᯬ ujung ᯥᯐᯮᯰ ni ᯉᯪ pardalanan ᯇᯒ᯲ᯑᯞᯉᯉ᯲ ni ᯉᯪ pangulu ᯇᯝᯮᯞᯮ balang ᯅᯞᯰ on ᯀᯬᯉ᯲.
Di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ manogot ᯔᯉᯬᯎᯬᯖ᯲ ni ᯉᯪ ari ᯀᯒᯪ, mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ lambok ᯞᯔ᯲ᯅᯬᯄ᯦᯲ do ᯑᯬ pangombus ᯇᯝᯬᯔ᯲ᯅᯮᯘ᯲ ni ᯉᯪ alogo ᯀᯞᯬᯎᯬ i ᯤ. Dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ mata ᯔᯖ ni ᯉᯪ ari ᯀᯒᯪ na ᯉ manondangi ᯔᯉᯬᯉ᯲ᯑᯝᯪ di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ i ᯤ i ᯤ ma ᯔ na ᯉ pasahathon ᯇᯘᯂᯖ᯲ᯂᯬᯉ᯲ Christoffel dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ sordalu ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯞᯮ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Sibongkare ᯘᯪᯅᯬᯰᯄ᯦ᯒᯩ. Dilotloti ᯑᯪᯞᯬᯖ᯲ᯞᯬᯖᯪ do ᯑᯬ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ pangulubalangna ᯇᯝᯮᯞᯮᯅᯞᯰᯉ i ᯤ sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ ni ᯉᯪ harajaon ᯂᯒᯐᯀᯬᯉ᯲ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ.
Sude ᯘᯮᯑᯩ do ᯑᯬ angka ᯀᯰᯄ᯦ bangso ᯅᯰᯘᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ i ᯤ dipapungu ᯑᯪᯇᯇᯮᯝᯮ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ di ᯑᯪ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ jala ᯐᯞ disungkuni ᯑᯪᯘᯮᯰᯄ᯦ᯮᯉᯪ do ᯑᯬ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ ganup ᯎᯉᯮᯇ᯲ marsadasada ᯔᯒ᯲ᯘᯑᯘᯑ manang ᯔᯉᯰ didia ᯑᯪᯑᯪᯀ do ᯑᯬ inganan ᯤᯝᯉᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ.
Mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ godang ᯎᯬᯑᯰ situtu ᯘᯪᯖᯮᯖᯮ do ᯑᯬ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ nasida ᯉᯘᯪᯑ diposa ᯑᯪᯇᯬᯘ jala ᯐᯞ dibunu ᯑᯪᯅᯮᯉᯮ ala ᯀᯞ so ᯘᯬ dipaboa ᯑᯪᯇᯅᯬᯀ hasintonganna ᯂᯘᯪᯉ᯲ᯖᯬᯝᯉ᯲ᯉ. Marnida ᯔᯒ᯲ᯉᯪᯑ i ᯤ, pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ ro ᯒᯬ do ᯑᯬ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ manjumpangi ᯔᯉ᯲ᯐᯮᯔ᯲ᯇᯝᯪ Christoffel jala ᯐᯞ dipaboa ᯑᯪᯇᯅᯬᯀ ibana ᯤᯅᯉ ma ᯔ molo ᯔᯬᯞᯬ ibana ᯤᯅᯉ do ᯑᯬ nampunasa ᯉᯔ᯲ᯇᯮᯉᯘ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ i ᯤ. Marnasib ᯔᯒ᯲ᯉᯘᯪᯅ᯲ na ᯉ uli ᯥᯞᯪ do ᯑᯬ dihilala ᯑᯪᯂᯪᯞᯞ si ᯘᯪ Christoffel ala ᯀᯞ dirimpu ᯑᯪᯒᯪᯔ᯲ᯇᯮ rohana ᯒᯬᯂᯉ na ᯉ naeng ᯉᯀᯩᯰ pasahathon ᯇᯘᯂᯖ᯲ᯂᯬᯉ᯲ dirina ᯑᯪᯒᯪᯉ na ᯉ ma ᯔ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ tu ᯖᯮ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ parrona ᯇᯒ᯲ᯒᯬᯉ i ᯤ manjumpangi ᯔᯉ᯲ᯐᯮᯔ᯲ᯇᯝᯪ ibana ᯤᯅᯉ.
“Didia ᯑᯪᯑᯪᯀ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ?” ninna ᯉᯪᯉ᯲ᯉ sordalu ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯞᯮ si ᯘᯪ gurbak ᯎᯮᯒ᯲ᯅᯄ᯦᯲ ulu ᯥᯞᯮ i ᯤ ma ᯔ manungkun ᯔᯉᯮᯰᯄ᯦ᯮᯉ᯲ tu ᯖᯮ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ. Di ᯑᯪ bakara ᯅᯄ᯦ᯒ ninna ᯉᯪᯉ᯲ᯉ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ mangalusi ᯔᯝᯞᯮᯘᯪ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ lambok ᯞᯔ᯲ᯅᯬᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ. Disungkun ᯑᯪᯘᯮᯰᯄ᯦ᯮᯉ᯲ si ᯘᯪ gurbak ᯎᯮᯒ᯲ᯅᯄ᯦᯲ ulu ᯥᯞᯮ i ᯤ ma ᯔ muse ᯔᯮᯘᯩ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ soarana ᯘᯬᯀᯒᯉ na ᯉ manonggaki ᯔᯉᯬᯰᯎᯄ᯦ᯪ “Didia ᯑᯪᯑᯪᯀ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ?”, pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ ninna ᯉᯪᯉ᯲ᯉ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ ma ᯔ mangalusi ᯔᯝᯞᯮᯘᯪ “Sambor ᯘᯔ᯲ᯅᯬᯒ᯲ nipim ᯉᯪᯇᯪᯔ᯲ parjehe ᯇᯒ᯲ᯐᯩᯂᯩ!”. Gabe ᯎᯅᯩ diposa ᯑᯪᯇᯬᯘ hatoban ᯂᯖᯬᯅᯉ᯲ ni ᯉᯪ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ ma ᯔ ibana ᯤᯅᯉ, ditunjang ᯑᯪᯖᯮᯉ᯲ᯐᯰ, ditumbuk ᯑᯪᯖᯮᯉ᯲ᯅᯮᯄ᯦᯲, jala ᯐᯞ dipopor ᯑᯪᯇᯬᯇᯬᯒ᯲ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ hau ᯂᯥ ni ᯉᯪ rotan ᯒᯬᯖᯉ᯲ mallo ᯔᯞ᯲ᯞᯬ nasa ᯉᯘ balga ᯅᯞ᯲ᯎ ni ᯉᯪ mata ᯔᯖ pat ᯇᯖ᯲ ni ᯉᯪ jari-jari ᯐᯖᯪᯐᯒᯪ. Alai ᯀᯞᯤ dang ᯑᯰ nanggo ᯉᯰᯎᯬ dihilala ᯑᯪᯂᯪᯞᯞ ibana ᯤᯅᯉ hansitna ᯂᯉ᯲ᯘᯪᯖ᯲ᯉ apala ᯀᯇᯞ saotik ᯘᯀᯬᯖᯪᯄ᯦᯲, ala ᯀᯞ hagogoon ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯬᯉ᯲ jala ᯐᯞ balga ᯅᯞ᯲ᯎ ni ᯉᯪ sahala ᯘᯂᯞ na ᯉ binoanna ᯅᯪᯉᯬᯀᯉ᯲ᯉ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ parguruan ᯇᯒ᯲ᯎᯮᯒᯮᯀᯉ᯲ hadatuonna ᯂᯑᯖᯮᯀᯬᯉ᯲ᯉ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ di ᯑᯪ Barus ᯅᯒᯮᯘ᯲ .
Dijouhon ᯑᯪᯐᯬᯥᯂᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ panjouan ᯇᯉ᯲ᯐᯬᯥᯀᯬᯉ᯲ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ tu ᯖᯮ ibana ᯤᯅᯉ nang ᯉᯰ pe ᯇᯩ so ᯘᯬ marsonduk ᯔᯒ᯲ᯘᯬᯉ᯲ᯑᯮᯄ᯦᯲ bolon ᯅᯬᯞᯬᯉ᯲ jala ᯐᯞ so ᯘᯬ marpomparan ᯔᯒ᯲ᯇᯬᯔ᯲ᯇᯒᯉ᯲. Ala ᯀᯞ boi ᯅᯬᯤ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ pamasahon ᯇᯔᯘᯂᯬᯉ᯲ hasahiton ᯂᯘᯂᯪᯖᯬᯉ᯲ ardom ᯀᯒ᯲ᯑᯬᯔ᯲ sahit ᯘᯂᯪᯖ᯲ na ᯉ tudos ᯖᯮᯑᯬᯘ᯲ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ gadam ᯎᯑᯔ᯲ tu ᯖᯮ sude ᯘᯮᯑᯩ musuna ᯔᯮᯘᯮᯉ.
Dang ᯑᯰ na ᯉ sahit ᯘᯂᯪᯖ᯲ gadam ᯎᯑᯔ᯲ na ᯉ binahen ᯅᯪᯉᯂᯩᯉ᯲ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ alai ᯀᯞᯤ ardom ᯀᯒ᯲ᯑᯬᯔ᯲ na ᯉ mamboan ᯔᯔ᯲ᯅᯬᯀᯉ᯲ hamatean ᯂᯔᯖᯩᯀᯉ᯲. Jala ᯐᯞ pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ malum ᯔᯞᯮᯔ᯲ do ᯘᯬ ardom ᯀᯒ᯲ᯑᯬᯔ᯲ ni ᯉᯪ musu ᯔᯮᯘᯮ i ᯤ molo ᯔᯬᯞᯬ dung ᯑᯮᯰ ditijuri ᯑᯪᯖᯪᯐᯮᯒᯪ ibana ᯤᯅᯮᯉ.
Disungkun ᯑᯪᯘᯮᯰᯄ᯦ᯮᯉ᯲ pangulubalang ᯇᯝᯮᯞᯮᯅᯞᯰ ni ᯉᯪ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ ma ᯔ muse ᯔᯮᯘᯩ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ jat ᯐᯖ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ , ninna ᯉᯪᯉ᯲ᯉ ma ᯔ didia ᯑᯪᯑᯪᯀ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ ? ninna ᯉᯪᯉ᯲ᯉ ibana ᯤᯅᯉ ma ᯔ mangalusi ᯔᯝᯞᯮᯘᯪ sungkun- sungkunna ᯘᯮᯰᯄ᯦ᯮᯉ᯲ᯘᯮᯰᯄ᯦ᯮᯉ᯲ᯉ i ᯤ ndang ᯉ᯲ᯑᯰ di ᯑᯪ ida ᯤᯑ matangku ᯔᯖᯰᯄ᯦ᯮ, alai ᯀᯞᯤ diida ᯑᯪᯤᯑ mata ᯔᯖ ni ᯉᯪ rohangku ᯒᯬᯂᯰᯄ᯦ᯮ , sai ᯘᯤ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ i ᯤ do ᯑᯬ didok ᯑᯪᯑᯬᯄ᯦᯲ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ molo ᯔᯬᯞᯬ disungkun ᯑᯪᯘᯮᯰᯄ᯦ᯮᯉ᯲ tu ᯖᯮ ibana ᯤᯅᯉ inganan ᯤᯝᯉᯉ᯲ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ XII ᯘᯔ᯲ᯇᯮᯞᯮᯑᯮᯀ.
Dang ᯑᯰ na ᯉ olo ᯀᯬᯞᯬ ibana ᯤᯅᯉ margabus ᯔᯒ᯲ᯎᯅᯮᯘ᯲, manang ᯔᯉᯰ boha ᯅᯬᯂ pe ᯇᯩ na ᯉ sintong ᯘᯪᯉ᯲ᯖᯬᯰ taringot ᯖᯒᯪᯝᯬᯖ᯲ tu ᯖᯮ inganan ᯤᯝᯉᯉ᯲ partabunian ᯇᯒ᯲ᯖᯅᯮᯉᯪᯀᯉ᯲ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯔᯝᯒᯐ, ai ᯀᯤ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ partondion ᯇᯒ᯲ᯖᯬᯉ᯲ᯑᯪᯀᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ diboto ᯑᯪᯅᯬᯖᯬ ibana ᯤᯅᯉ saluhutna ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ᯉ i ᯤ.
Alai ᯀᯞᯤ nang ᯉᯰ pe ᯇᯩ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ i ᯤ sai ᯘᯤ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ do ᯑᯬ dihujurhon ᯑᯪᯂᯮᯐᯮᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ bodil ᯅᯬᯑᯪᯞ᯲ i ᯤ tu ᯖᯮ ibana ᯤᯅᯉ, ai ᯀᯤ so ᯘᯬ porsea ᯇᯬᯒ᯲ᯘᯩᯀ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ tu ᯖᯮ hatoranganna ᯂᯖᯬᯒᯝᯉ᯲ᯉ i ᯤ.
Di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ i ᯤ, Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ nungga ᯉᯮᯝ be ᯅᯩ diungsihon ᯑᯪᯀᯮᯰᯘᯪᯂᯬᯉ᯲ tu ᯖᯮ huta ᯂᯮᯖ Simatabo ᯘᯪᯔᯖᯅᯬ.
Dungkon ᯑᯮᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ opat ᯀᯬᯇᯖ᯲ hali ᯂᯞᯪ bulan ᯅᯮᯞᯉ᯲ tula ᯖᯮᯞ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Sibongkare ᯘᯪᯅᯬᯰᯄ᯦ᯒᯩ. Huta ᯂᯮᯖ Sibongkare ᯘᯪᯅᯬᯰᯄ᯦ᯒᯩ do ᯑᯬ inganan ᯤᯝᯉᯉ᯲ na ᯉ pinillit ᯇᯪᯉᯪᯞ᯲ᯞᯪᯖ᯲ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ, huta ᯂᯮᯖ na ᯉ dame ᯑᯔᯩ na ᯉ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Lobu ᯞᯬᯅᯮ Sierge ᯘᯪᯀᯩᯒ᯲ᯎᯩ. Sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ godang ᯎᯬᯑᯰ tubu ᯖᯮᯅᯮ hau ᯂᯥ ni ᯉᯪ tarutung ᯖᯒᯮᯖᯮᯰ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ ambasang ᯀᯔ᯲ᯅᯘᯰ, i ᯤ ma ᯔ na ᯉ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ angka ᯀᯰᯄ᯦ pangulu ᯇᯝᯮᯞᯮ balang ᯅᯞᯰ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ marlomo ᯔᯒ᯲ᯞᯬᯔᯬ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ molo ᯔᯬᯞᯬ ro ᯒᯬ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲.
Di ᯑᯪ tona ᯖᯬᯉ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ, dang ᯑᯰ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ pagalakkon ᯇᯎᯞᯄ᯦᯲ᯄ᯦ᯬᯉ᯲ api ᯀᯇᯪ di ᯑᯪ Lobu ᯞᯬᯅᯮ Sierge ᯘᯪᯀᯩᯒ᯲ᯎᯩ na ᯉ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ timus ᯖᯪᯔᯮᯘ᯲ tu ᯖᯮ loloan ᯞᯬᯞᯬᯀᯉ᯲ ala ᯀᯞ mabiar ᯔᯅᯪᯀᯒ᯲ gabe ᯎᯅᯩ dibereng ᯑᯪᯅᯩᯒᯩᯰ musu ᯔᯮᯘᯮ. Jala ᯐᯞ muse ᯔᯮᯘᯩ dang ᯑᯰ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ mangan ᯔᯝᯉ᯲ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ jagal ᯐᯎᯞ᯲ ni ᯉᯪ babi ᯅᯅᯪ (pinahan ᯇᯪᯉᯂᯉ᯲ lobu ᯞᯬᯅᯮ), ingkon ᯀᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ mangallang ᯔᯝᯞ᯲ᯞᯰ dengke ᯑᯩᯰᯄ᯦ᯩ na ᯉ diparmasak ᯑᯪᯇᯒ᯲ᯔᯘᯄ᯦᯲ duahon ᯑᯮᯀᯂᯬᯉ᯲ . Mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ mura ᯔᯮᯒ do ᯑᯬ jumpangon ᯐᯮᯔ᯲ᯇᯝᯬᯉ᯲ dengke ᯑᯩᯰᯄ᯦ᯩ di ᯑᯪ huta ᯂᯮᯖ Sibongkare ᯘᯪᯅᯬᯰᯄ᯦ᯒᯩ, alana ᯀᯞᯉ aek ᯀᯀᯩᯄ᯦᯲ Sisira ᯘᯪᯘᯪᯒ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ aek ᯀᯀᯩᯄ᯦᯲ Ardoman ᯀᯒ᯲ᯑᯬᯔᯉ᯲ jonok ᯐᯬᯉᯬᯄ᯦᯲ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ i ᯤ.
Di ᯑᯪ parngoluan ᯇᯒ᯲ᯝᯬᯞᯮᯀᯉ᯲ siapari ᯘᯪᯀᯇᯒᯪ diallang ᯑᯪᯀᯞ᯲ᯞᯰ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ ma ᯔ dengke ᯑᯩᯰᯄ᯦ᯩ boyom ᯅᯬᯛᯬᯔ᯲, dengke ᯑᯩᯰᯄ᯦ᯩ na ᯉ ditutung ᯑᯪᯖᯮᯖᯮᯰ jala ᯐᯞ dipaalit ᯑᯪᯇᯀᯞᯪᯖ᯲ tu ᯖᯮ bulung ᯅᯮᯞᯮᯰ ni ᯉᯪ suhat ᯘᯮᯂᯖ᯲ . Boi ᯅᯬᯤ do ᯑᯬ martolu-tolu ᯔᯒ᯲ᯖᯬᯞᯮᯖᯬᯞᯮ minggu ᯔᯪᯰᯎᯮ lelengna ᯞᯩᯞᯩᯰᯉ dengke ᯑᯩᯰᯄ᯦ᯩ i ᯤ, molo ᯔᯬᯞᯬ dibahen ᯑᯪᯅᯂᯩᯉ᯲ muse ᯔᯮᯘᯩ tu ᯖᯮ bulung ᯅᯮᯞᯮᯰ langge ᯞᯰᯎᯩ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ bulung ᯅᯮᯞᯮᯰ ni ᯉᯪ motung ᯔᯬᯖᯮᯰ.
Sai ᯘᯤ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ marhusip ᯔᯒ᯲ᯂᯮᯘᯪᯇ᯲ jala ᯐᯞ mardemban ᯔᯒ᯲ᯑᯩᯔ᯲ᯅᯉ᯲ di ᯑᯪ bot ᯅᯬᯖ᯲ ni ᯉᯪ ari ᯀᯒᯪ, sai ᯘᯤ marhusip ᯔᯒ᯲ᯂᯮᯘᯪᯇ᯲ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ tu ᯖᯮ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ naung ᯉᯀᯮᯰ leleng ᯞᯩᯞᯩᯰ gabe ᯎᯅᯩ parguruan ᯇᯒ᯲ᯎᯮᯒᯮᯀᯉ᯲ ni ᯉᯪ hadatuonna ᯂᯑᯖᯮᯀᯬᯉ᯲ᯉ i ᯤ. Dang ᯑᯰ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ taralonta ᯖᯒᯞᯬᯉ᯲ᯖ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ i ᯤ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ ninna ᯉᯪᯉ᯲ᯉ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ tu ᯖᯮ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ.
Tutu ᯖᯮᯖᯮ do ᯑᯬ i ninna ᯉᯪᯉ᯲ᯉ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ mangalusi ᯔᯝᯞᯮᯘᯪ. Alai ᯀᯞᯤ dang ᯑᯰ boi ᯅᯬᯤ pasoonta ᯇᯘᯬᯀᯬᯉ᯲ᯖ partombakon ᯇᯒ᯲ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦ᯬᯉ᯲ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲ sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ haujunganna ᯂᯥᯐᯮᯝᯉ᯲ᯉ. Dang ᯑᯰ na ᯉ olo ᯀᯬᯞᯬ ahu ᯀᯂᯮ molo ᯔᯬᯞᯬ ingkon ᯀᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ dipadege-dege ᯑᯪᯇᯑᯩᯎᯩᯑᯩᯎᯩ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ tano ᯖᯉᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ on ᯀᯬᯉ᯲ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ ninna ᯉᯪᯉ᯲ᯉ ibana ᯤᯅᯉ ma ᯔ muse ᯔᯮᯘᯩ.
Gabe ᯎᯅᯩ diingot ᯑᯪᯤᯝᯬᯖ᯲ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ ma ᯔ hamasaon ᯂᯔᯘᯀᯬᯉ᯲ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ Kalasan ᯄxᯞᯘᯉ᯲ Hulu ᯂᯮᯞᯮ na ᯉ uju ᯥᯐᯮ i ᯤ.
Parporangon ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ na ᯉ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ ni ᯉᯪ bangso ᯅᯰᯘᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ i ᯤ gabe ᯎᯅᯩ ungkap ᯀᯮᯰᯄ᯦ᯇ᯲ do ᯑᯬ sude ᯘᯮᯑᯩ tu ᯖᯮ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ. Alai ᯀᯞᯤ ibana ᯤᯅᯉ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ raja ᯒᯐ ihutan ᯤᯂᯮᯖᯉ᯲ sai ᯘᯤ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ do ᯑᯬ marhabot ᯔᯒ᯲ᯂᯅᯬᯖ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ marporang ᯔᯒ᯲ᯇᯬᯒᯰ mangalo ᯔᯝᯞᯬ musu ᯔᯮᯘᯮ di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ.
Dung ᯑᯮᯰ di ᯑᯪ laonlaon ᯞᯀᯬᯉ᯲ᯞᯀᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ ari ᯀᯒᯪ, Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ nungga ᯉᯮᯝ be ᯅᯩ mangantusi ᯔᯝᯉ᯲ᯖᯮᯘᯪ pargulaton ᯇᯒ᯲ᯎᯮᯞᯖᯬᯉ᯲ na ᯉ marmula ᯔᯒ᯲ᯔᯮᯞ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ i ᯤ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ taon ᯖᯀᯬᯉ᯲ 1876 ᯘᯒᯪᯅᯮ ᯥᯀᯞᯮᯒᯖᯮᯘ᯲ ᯇᯪᯖᯮᯇᯮᯞᯮ ᯀᯬᯉᯬᯔ᯲ sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ sadari ᯘᯑᯒᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ, parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ na ᯉ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ sude ᯘᯮᯑᯩ tano ᯖᯉᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ gabe ᯎᯅᯩ ingkon ᯀᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ ampu ᯀᯔ᯲ᯇᯮ tu ᯖᯮ hadaulaton ᯂᯑᯥᯞᯖᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ.
I ᯤ do ᯑᯬ na ᯉ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ bangso ᯅᯰᯘᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ gabe ᯎᯅᯩ marbada ᯔᯒ᯲ᯅᯑ jala ᯐᯞ margurilla ᯔᯒ᯲ᯎᯮᯒᯪᯞ᯲ᯞ di ᯑᯪ partombakan ᯇᯒ᯲ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦ᯉ᯲ hamatean ᯂᯔᯖᯩᯀᯉ᯲. Marsiurupan ᯔᯒ᯲ᯘᯪᯥᯒᯮᯇᯉ᯲ do ᯑᯬ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ saluhutna ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ᯉ laho ᯞᯂᯬ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ singkop ᯘᯪᯰᯄ᯦ᯬᯇ᯲ ni ᯉᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ.
Di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ i ᯤ ma ᯔ ro ᯒᯬ pangulu ᯇᯝᯮᯞᯮ balang ᯅᯞᯰ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ᯲ tu ᯖᯮ huta ᯂᯮᯖ Kalasan ᯄ᯦ᯞᯘᯉ᯲ Hulu ᯂᯮᯞᯮ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ huta ᯂᯮᯖ Barus ᯅᯒᯮᯘ᯲. Nungga ᯉᯮᯝ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ pistar ᯇᯪᯘ᯲ᯖᯒ᯲ situtu ᯘᯪᯖᯮᯖᯮ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ manripari ᯔᯉᯒᯪᯇᯒᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ na ᯉ mardolok-dolok ᯔᯒ᯲ᯑᯬᯞᯬᯄ᯦᯲ᯑᯬᯞᯬᯄ᯦᯲ on ᯀᯬᯉ᯲. Dison ᯑᯪᯘᯬᯉ᯲ ma ᯔ muse ᯔᯮᯘᯩ diposa ᯑᯪᯇᯬᯘ jala ᯐᯞ dipamate ᯑᯪᯇᯔᯖᯩ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ, di ᯑᯪ jolo ᯐᯬᯞᯬ ni ᯉᯪ alaman ᯀᯞᯔᯉ᯲ i ᯤ do ᯑᯬ dibunu ᯑᯪᯅᯮᯉᯮ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ i ᯤ ibana ᯤᯅᯉ.
Mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ hansit ᯂᯉ᯲ᯘᯪᯖ᯲ do ᯑᯬ pangkilaan ᯇᯰᯄ᯦ᯪᯞᯞᯀᯉ᯲ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ dibahen ᯑᯪᯅᯂᯩᯉ᯲ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ. Diihothon ᯑᯪᯤᯂᯬᯖ᯲ᯂᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ pangambena ᯇᯝᯔ᯲ᯅᯩᯉ tu ᯖᯮ andalu ᯀᯉ᯲ᯑᯞᯮ, sude ᯘᯮᯑᯩ do ᯑᯬ angka ᯀᯰᯄ᯦ sisolhot ᯘᯪᯘᯬᯞ᯲ᯂᯬᯖ᯲ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ Sibongkare ᯘᯪᯅᯬᯰᯄ᯦ᯒᯩ marnida ᯔᯒ᯲ᯉᯪᯑ na ᯉ masa ᯔᯘ i ᯤ ganup ᯎᯉᯮᯇ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ parsonduk ᯇᯒ᯲ᯘᯬᯉ᯲ᯑᯮᯄ᯦᯲ bolonna ᯅᯬᯞᯬᯉ᯲ᯉ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ angka ᯀᯰᯄ᯦ pinomparna ᯇᯪᯉᯬᯔ᯲ᯇᯒ᯲ᯉ, sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ lobu ᯞᯬᯅᯮ Sierge ᯘᯪᯀᯩᯒ᯲ᯎᯩ sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ lobu ᯞᯬᯅᯮ Toruan ᯖᯬᯒᯮᯀᯉ᯲. Alai ᯀᯞᯤ dang ᯑᯰ adong ᯀᯑᯬᯰ didapot ᯑᯪᯑᯇᯬᯖ᯲ angka ᯀᯰᯄ᯦ musu ᯔᯮᯘᯮ i ᯤ hatorangan ᯂᯖᯬᯒᯝᯉ᯲ na ᯉ sintong ᯘᯪᯉ᯲ᯖᯬᯰ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ.
Di ᯑᯪ sundut ᯘᯮᯉ᯲ᯑᯮᯖ᯲ mata ᯔᯖ ni ᯉᯪ ari ᯀᯒᯪ diumpat ᯑᯪᯀᯮᯔ᯲ᯇᯖ᯲ jala ᯐᯞ diantukkon ᯑᯪᯀᯉ᯲ᯖᯮᯄ᯦᯲ᯄ᯦ᯬᯉ᯲ ma ᯔ andalu ᯀᯉ᯲ᯑᯞᯮ i ᯤ tu ᯖᯮ abara ᯀᯅᯒ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ gogo ᯎᯬᯎᯬ situtu ᯘᯪᯖᯮᯖᯮ, pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ madabu ᯔᯑᯅᯮ ma ᯔ ibana ᯤᯅᯉ dang ᯑᯰ marhosa ᯔᯒ᯲ᯂᯬᯘ horsing ᯂᯬᯒᯘᯪᯰ ampe ᯀᯔ᯲ᯇᯩ tu ᯖᯮ tano ᯖᯉᯬ.
Dibolongkon ᯑᯪᯅᯬᯞᯬᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ ma ᯔ bangkena ᯅᯰᯄ᯦ᯩᯉ i ᯤ tu ᯖᯮ rura ᯒᯮᯒ parlabuan ᯇᯒ᯲ᯞᯅᯮᯀᯉ᯲ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ jonok ᯐᯬᯉᯬᯄ᯦᯲ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ i ᯤ, sai ᯘᯤ tumatangis ᯖᯮᯔᯖᯝᯪᯘ᯲ marhabot ᯔᯒ᯲ᯂᯅᯬᯖ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ do ᯑᯬ sude ᯘᯮᯑᯩ sisolhot ᯘᯪᯘᯬᯞ᯲ᯂᯬᯖ᯲ na ᯉ i ᯤ marnida ᯔᯒ᯲ᯉᯪᯑ pambunuan ᯇᯔ᯲ᯅᯮᯉᯮᯀᯉ᯲ i ᯤ. Diburai ᯑᯪᯅᯮᯒᯤ manisia ᯔᯉᯪᯘᯪᯀ na ᯉ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Sibongkare ᯘᯪᯅᯬᯰᯄ᯦ᯒᯩ do ᯑᯬ pangulu ᯇᯝᯮᯞᯮ balang ᯅᯞᯰ ni ᯉᯪ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ i ᯤ saluhutna ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ᯉ, di ᯑᯪ pambahenan ᯇᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉᯉ᯲ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ jat ᯐᯖ᯲ jala ᯐᯞ rorang ᯒᯬᯒᯰ. Dang ᯑᯰ adong ᯀᯑᯬᯰ agia ᯀᯎᯪᯀ sada ᯘᯑ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ i ᯤ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ jonok ᯐᯬᯉᯬᯄ᯦᯲ marnida ᯔᯒ᯲ᯉᯪᯑ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ i ᯤ.
Di ᯑᯪ pangantuk ᯇᯝᯉ᯲ᯖᯮᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ andalu ᯀᯉ᯲ᯑᯞᯮ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ gogo ᯎᯬᯎᯬ i ᯤ do ᯑᯬ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ marujung ᯔᯒᯮᯐᯮᯰ ngolu ᯝᯬᯞᯮ. Mago ᯔᯎᯬ ma ᯔ hagogoon ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ sahalana ᯘᯂᯞᯉ i ᯤ binahen ᯅᯪᯉᯂᯩᯉ᯲ na ᯉ hona ᯂᯬᯉ hau ᯂᯥ ni ᯉᯪ andalu ᯀᯉ᯲ᯑᯞᯮ ibana ᯤᯅᯉ.
Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ marsahala ᯔᯒ᯲ᯘᯂᯞ na ᯉ bolon ᯅᯬᯞᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ taringot ᯖᯒᯪᯝᯬᯖ᯲ tu ᯖᯮ partahanon ᯇᯒ᯲ᯖᯂᯉᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ dirina ᯑᯪᯒᯪᯉ. I ᯤ ma ᯔ sada ᯘᯑ partahanon ᯇᯒ᯲ᯖᯂᯉᯬᯉ᯲ tu ᯖᯮ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ tombak ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦᯲ , hujur ᯂᯮᯐᯮᯒ᯲ , parang ᯇᯒᯰ. Alai ᯀᯞᯤ holan ᯂᯬᯞᯉ᯲ di ᯑᯪ torang ᯖᯬᯒᯰ ni ᯉᯪ ari ᯀᯒᯪ do ᯑᯬ partahanan ᯇᯒ᯲ᯖᯂᯉᯉ᯲ ni ᯉᯪ dirina ᯑᯪᯒᯪᯉ i ᯤ marsahala ᯔᯒ᯲ᯘᯂᯞ jala ᯐᯞ marhagogoan ᯔᯒ᯲ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯉ᯲, dang ᯑᯰ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ be ᯅᯩ ibana ᯤᯅᯉ marhagogoan ᯔᯒ᯲ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯉ᯲ molo ᯔᯬᯞᯬ dung ᯑᯮᯰ mardomu ᯔᯒ᯲ᯑᯬᯔᯮ tiur ᯖᯪᯀᯮᯒ᯲ ni ᯉᯪ mata ᯔᯖ ni ᯉᯪ ari ᯀᯒᯪ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ na ᯉ holom ᯂᯬᯞᯬᯔ᯲.
Di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ na ᯉ asing ᯀᯘᯪᯰ, di ᯑᯪ rura ᯒᯮᯒ parlabuhan ᯇᯒ᯲ᯞᯅᯮᯂᯉ᯲ na ᯉ so ᯘᯬ dao ᯑᯀᯬ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ rura ᯒᯮᯒ hamatean ᯂᯔᯖᯩᯀᯉ᯲ i ᯤ tarida ᯖᯒᯪᯑ ma ᯔ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ ditonga-tonga ᯑᯪ ᯖᯬᯝᯖᯬᯝ ni ᯉᯪ suhat ᯘᯮᯂᯖ᯲. Di ᯑᯪ bot ᯅᯬᯖ᯲ ari ᯀᯒᯪ , di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ sadar ᯘᯑᯒ᯲ so ᯘᯬ sadar ᯘᯑᯒ᯲ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ hilala ᯂᯪᯞᯞ ibana ᯤᯅᯉ ma ᯔ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ na ᯉ ro ᯒᯬ pangurupion ᯇᯝᯮᯒᯮᯇᯪᯀᯬᯉ᯲ tu ᯖᯮ ibana ᯤᯅᯉ, di ᯑᯪ padenggan ᯇᯑᯩᯰᯎᯉ᯲ pangurupina ᯇᯝᯮᯒᯮᯇᯪᯉ i ᯤ ma ᯔ abarana ᯀᯅᯒᯉ naung ᯉᯀᯮᯰ ropuk ᯒᯬᯇᯮᯄ᯦᯲ i ᯤ pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ ma ᯔ marhosa ᯔᯒ᯲ᯂᯬᯘ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ tongkin ᯖᯬᯰᯄ᯦ᯪᯉ᯲ i ᯤ.
Jala ᯐᯞ dung ᯑᯮᯰ ro ᯒᯬ ombun ᯀᯬᯔ᯲ᯅᯮᯉ᯲ na ᯉ manorok ᯔᯉᯬᯒᯬᯄ᯦᯲ di ᯑᯪ bot ᯅᯬᯖ᯲ ni ᯉᯪ ari ᯀᯒᯪ i ᯤ sai ᯘᯤ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ na ᯉ dihilala ᯑᯪᯂᯪᯞᯞ ibana ᯤᯅᯉ ma ᯔ mual ᯔᯮᯀᯞ᯲ panguapan ᯇᯝᯮᯀᯇᯉ᯲ di ᯑᯪ ginjang ᯎᯪᯉ᯲ᯐᯰ ni ᯉᯪ bohina ᯅᯬᯂᯪᯉ.
Palima ᯇᯞᯪᯔ ari ᯀᯒᯪ on ᯀᯬᯉ᯲ dung ᯑᯮᯰ dibolongkon ᯑᯪᯅᯬᯞᯬᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ ibana ᯤᯅᯉ tu ᯖᯮ rura ᯒᯮᯒ i ᯤ, dibaritahon ᯑᯪᯅᯒᯪᯖᯂᯬᯉ᯲ Christoffel ma ᯔ sordalu ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯞᯮ na ᯉ laho ᯞᯂᯬ marnida ᯔᯒ᯲ᯉᯪᯑ pangkilalaan ᯇᯰᯄ᯦ᯪᯞᯞᯀᯉ᯲ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ, mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ biar ᯅᯪᯀᯒ᯲ situtu ᯘᯪᯖᯮᯖᯮ do ᯑᯬ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ marnida ᯔᯒ᯲ᯉᯪᯑ na ᯉ masa ᯔᯘ di ᯑᯪ rura ᯒᯮᯒ i ᯤ. Mabiar ᯔᯅᯪᯀᯒ᯲ do ᯑᯬ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ sordalu ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯞᯮ ni ᯉᯪ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ manisia ᯔᯉᯪᯘᯪᯀ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ Sibongkare ᯘᯪᯅᯬᯰᯄ᯦ᯒᯩ marnida ᯔᯒ᯲ᯉᯪᯑ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ ni ᯉᯪ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ naung ᯉᯀᯮᯰ gabe ᯎᯅᯩ sada ᯘᯑ bangke ᯅᯰᯄᯩ babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ sitelpang ᯘᯪᯖᯩᯞ᯲ᯇᯰ.
Ujungna ᯥᯐᯮᯰᯉ boi ᯅᯬᯤ do ᯑᯬ dibahen ᯑᯪᯅᯂᯩᯉ᯲ angka ᯀᯰᯄ᯦ sisolhot ᯘᯪᯘᯬᯞ᯲ᯂᯬᯖ᯲ parhorasan ᯇᯒ᯲ᯂᯬᯒᯘᯉ᯲ tu ᯖᯮ Ompu ᯀᯬᯔ᯲ᯇᯮ Halto ᯂᯞ᯲ᯖᯬ, alai ᯀᯞᯤ dang ᯑᯰ denggan ᯑᯩᯰᯎᯉ᯲ be ᯅᯩ ruas-ruas ᯒᯮᯀᯘ᯲ᯒᯮᯀᯘ᯲ ni ᯉᯪ pardagingonna ᯇᯒ᯲ᯑᯎᯪᯝᯬᯉ᯲ᯉ naung ᯉᯀᯮᯰ matipul ᯔᯖᯪᯇᯮᯞ᯲ i ᯤ saluhutna ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ᯉ. Tarida ᯖᯒᯪᯑ ma ᯔ sude ᯘᯮᯑᯩ angka ᯀᯰᯄ᯦ bogas ᯅᯬᯎᯘ᯲ pat ᯇᯖ᯲ ni ᯉᯪ babiat ᯅᯅᯪᯀᯖ᯲ sitelpang ᯘᯪᯖᯩᯞ᯲ᯇᯰ i ᯤ ma ᯔ guruna ᯎᯮᯒᯮᯉ i ᯤ di ᯑᯪ tano ᯖᯉᯬ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ rura ᯒᯮᯒ i ᯤ.
Alai ᯀᯞᯤ tung ᯖᯮᯰ pe ᯇᯩ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ i ᯤ, tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ do ᯑᯬ sordalu ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯑᯮ si ᯘᯪ gurbak ᯎᯮᯒ᯲ᯅᯄ᯦᯲ ulu ᯥᯞᯮ patorushon ᯇᯖᯬᯒᯮᯘ᯲ᯂᯬᯉ᯲ dalanna ᯑᯞᯉ᯲ᯉ sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ lae ᯞᯀᯩ Sisira ᯘᯪᯘᯪᯒ Rambe ᯒᯔ᯲ᯅᯩ, manaripari ᯔᯉᯒᯪᯇᯒᯪ huta ᯂᯮᯖ lae ᯞᯀᯩ Toras ᯖᯬᯒᯘ᯲, Tarbintag ᯖᯒ᯲ᯅᯪᯉ᯲ᯖᯰ, Gaman ᯎᯔᯉ᯲, Onggol ᯀᯬᯰᯎᯬᯞ᯲ , Buluampa ᯅᯮᯞᯮᯀᯔ᯲ᯇ, Napahorsik ᯉᯇᯂᯬᯒ᯲ᯘᯪᯄ᯦᯲ sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ huta ᯂᯮᯖ Parlilitan ᯇᯒ᯲ᯞᯪᯞᯪᯖᯉ᯲ martombak ᯔᯒ᯲ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦᯲ mangalului ᯔᯝᯞᯮᯞᯮᯤ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ.
Dung ᯑᯮᯰ adong ᯀᯑᯬᯰ dua ᯑᯮᯀ bulan ᯅᯮᯞᯉ᯲ tula ᯖᯮᯞ di ᯑᯪ pardalanan ᯇᯒ᯲ᯑᯞᯉᯉ᯲ sahat ᯘᯂᯖ᯲ ma ᯔ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ sude ᯘᯮᯑᯩ pangulu ᯇᯝᯮᯞᯮ balangna ᯅᯞᯰᯉ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Simatabo ᯘᯪᯔᯖᯅᯬ, manipar ᯔᯉᯪᯇᯒ᯲ ma ᯔ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ pusuk ᯇᯮᯘᯮᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ dolok ᯑᯬᯞᯬᯄ᯦᯲ tindian ᯖᯪᯉ᯲ᯑᯪᯀᯉ᯲ laut ᯞᯀᯮᯖ᯲ na ᯉ jorbing ᯐᯬᯒ᯲ᯅᯪᯰ. Mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ godang ᯎᯬᯑᯰ do ᯑᯬ jumpang ᯐᯮᯔ᯲ᯇᯰ ni ᯉᯪ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ dengke ᯑᯩᯰᯄ᯦ᯩ sibahut ᯘᯪᯅᯂᯮᯖ᯲ di ᯑᯪ pardalananna ᯇᯒ᯲ᯑᯞᯉᯉ᯲ᯉ di ᯑᯪ topi ᯖᯬᯇᯪ ni ᯉᯪ mata ᯔᯖ mual ᯔᯮᯀᯞ᯲ i ᯤ. Dihaporseai ᯑᯪᯂᯇᯬᯒ᯲ᯘᯩᯀᯤ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ do ᯑᯬ, dang ᯑᯰ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ digugai ᯑᯪᯎᯮᯎᯤ dengke ᯑᯩᯰᯄ᯦ᯩ sibahut ᯘᯪᯅᯂᯮᯖ᯲ i ᯤ.
Sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ pusuk ᯇᯮᯘᯮᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ dolok ᯑᯬᯞᯬᯄ᯦᯲ tindian ᯖᯪᯉ᯲ᯑᯪᯀᯉ᯲ laut ᯞᯀᯮᯖ᯲ diungsihon ᯑᯪᯀᯮᯰᯘᯪᯂᯬᯉ᯲ ma ᯔ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ pangulu ᯇᯝᯮᯞᯮ balang ᯅᯞᯰ tu ᯖᯮ huta ᯂᯮᯖ Siringo-ringo ᯘᯪᯒᯪᯝᯬᯒᯪᯝᯬ, Kual-kuali ᯄ᯦ᯮᯀᯞ᯲ᯄ᯦ᯮᯀᯞᯪ, torus ᯖᯬᯒᯮᯘ᯲ ma ᯔ i ᯤ tu ᯖᯮ Sionomhudon ᯘᯪᯀᯬᯉᯬᯔ᯲ᯂᯮᯑᯬᯉ᯲ i ᯤ ma ᯔ na ᯉ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Bungus ᯅᯮᯝᯮᯘ᯲ Pearaja ᯇᯩᯀᯒᯐ.
Di ᯑᯪ tingki ᯖᯪᯰᯄ᯦ᯪ i ᯤ, mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ susa ᯘᯮᯘ do ᯑᯬ dihilala ᯑᯪᯂᯪᯞᯞ sordalu ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯞᯮ si ᯘᯪ gurbak ᯎᯮᯒ᯲ᯅᯄ᯦᯲ ulu ᯥᯞᯮ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Sionomhudon ᯘᯪᯀᯬᯉᯬᯔ᯲ᯂᯮᯑᯬᯉ᯲ mangalului ᯔᯝᯞᯮᯞᯮᯤ inganan ᯤᯝᯉᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ ala ᯀᯞ so ᯘᯬ diboto ᯑᯪᯅᯬᯖᯬ angka ᯀᯰᯄ᯦ jolma ᯐᯬᯞ᯲ᯔ na ᯉ disi ᯑᯪᯘᯪ marhata ᯔᯒ᯲ᯂᯖ Batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ toba ᯖᯬᯅ ai ᯀᯤ marhata ᯔᯒ᯲ᯂᯖ Dairi ᯑᯤᯒᯪ do ᯑᯬ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ na ᯉ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ i ᯤ. Alai ᯀᯞᯤ , dang ᯑᯰ boi ᯅᯬᯤ ditorushon ᯑᯪᯖᯬᯒᯮᯘ᯲ᯂᯬᯉ᯲ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ pardalanan ᯇᯒ᯲ᯑᯞᯉᯉ᯲, mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ timbo ᯖᯪᯔ᯲ᯅᯬ do ᯑᯬ ramba-ramba ᯒᯔ᯲ᯅᯒᯔ᯲ᯅ na ᯉ marimpot ᯔᯒᯪᯔ᯲ᯇᯬᯖ᯲ di ᯑᯪ tombak ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦᯲ i ᯤ. On ᯀᯬᯉ᯲ ma ᯔ na ᯉ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ sordalu ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯞᯮ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ gabe ᯎᯅᯩ mulak ᯔᯮᯞᯄ᯦᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ pardalanan ᯇᯒ᯲ᯑᯞᯉᯉ᯲ di ᯑᯪ tombak ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦᯲.
Dang ᯑᯰ sadia ᯘᯑᯪᯀ leleng ᯞᯩᯞᯩᯰ sahat ᯘᯂᯖ᯲ ma ᯔ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ di ᯑᯪ lae ᯞᯀᯩ Sibulbulon ᯘᯪᯅᯮᯞ᯲ᯅᯮᯞᯬᯉ᯲, laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ disan ᯑᯪᯘᯉ᯲ ma ᯔ ibana ᯤᯅᯉ maringanan ᯔᯒᯪᯝᯉᯉ᯲ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ saluhut ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ pangulubalangna ᯇᯝᯮᯞᯮᯅᯞᯰᯉ . Aek ᯀᯀᯩᯄ᯦᯲ sibulbulon ᯘᯪᯅᯮᯞ᯲ᯅᯮᯞᯉ᯲ na ᯉ martopi ᯔᯒ᯲ᯖᯬᯇᯪ tu ᯖᯮ lae ᯞᯀᯩ Simonggo ᯘᯪᯔᯰᯎᯬ marhambirangan ᯔᯒ᯲ᯂᯔ᯲ᯅᯪᯒᯝᯉ᯲ ma ᯔ i ᯤ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Singkil ᯘᯪᯰᯄ᯦ᯪᯞ᯲ Aceh ᯀᯚ᯦ᯩᯂ᯲, disi ᯑᯪᯘᯪ ma ᯔ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ marjurinjak ᯔᯒ᯲ᯐᯮᯒᯪᯉ᯲ᯐᯄ᯦᯲. Parjurinjakonna ᯇᯒ᯲ᯐᯮᯒᯪᯉ᯲ᯐᯄ᯦ᯬᯉ᯲ᯉ mamboan ᯔᯔ᯲ᯅᯬᯀᯉ᯲ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ hamatean ᯂᯔᯖᯩᯀᯉ᯲ di ᯑᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ, nang ᯉᯰ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ i ᯤ boru ᯅᯬᯒᯮ Lopian ᯞᯬᯇᯪᯀᯉ᯲.
Dung ᯑᯮᯰ marsogotna ᯔᯒ᯲ᯘᯬᯎᯬᯖ᯲ᯉ i ᯤ dibahen ᯑᯪᯅᯂᯩᯉ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ ma ᯔ sada ᯘᯑ pamiuon ᯇᯔᯪᯥᯀᯬᯉ᯲ tu ᯖᯮ sude ᯘᯮᯑᯩ pangulubalangna ᯇᯝᯮᯞᯮᯅᯞᯰᯉ, laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ dipamiuon ᯑᯪᯇᯔᯪᯥᯀᯬᯉ᯲ on ᯀᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ nasida ᯉᯘᯪᯑ manghatai ᯔᯰᯂᯖᯤ panghataion ᯇᯰᯂᯖᯤᯀᯬᯉ᯲ angka ᯀᯰᯄ᯦ aha ᯀᯂ na ᯉ hombar ᯂᯬᯔ᯲ᯅᯒ᯲ tu ᯖᯮ siulahonon ᯘᯪᯥᯞᯂᯬᯉᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ nasida ᯉᯘᯪᯑ taringot ᯖᯒᯪᯝᯬᯖ᯲ tu ᯖᯮ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲. On ᯀᯬᯉ᯲ ma ᯔ parmanganan ᯇᯒ᯲ᯔᯝᯉᯉ᯲ borngin ᯅᯬᯒ᯲ᯝᯪᯉ᯲ na ᯉ rap ᯒᯇ᯲ di ᯑᯪ nasida ᯉᯘᯪᯑ, parmanganan ᯇᯒ᯲ᯔᯝᯉᯉ᯲ na ᯉ paboahon ᯇᯅᯬᯀᯂᯬᯉ᯲ naung ᯉᯀᯮᯰ sada ᯘᯑ padan ᯇᯑᯉ᯲ do ᯑᯬ nasida ᯉᯘᯪᯑ saluhutna ᯘᯞᯮᯂᯮᯖ᯲ᯉ di ᯑᯪ na ᯉ mangolu ᯔᯝᯬᯞᯮ nang ᯉᯰ pe ᯇᯩ di ᯑᯪ hamatean ᯂᯔᯖᯩᯀᯉ᯲ ingkon ᯀᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ do ᯑᯬ di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲.
Di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ bornginon ᯅᯬᯒ᯲ᯝᯪᯉᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ tong ᯖᯬᯰ dipaboahon ᯑᯪᯇᯅᯬᯀᯂᯬᯉ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ tu ᯖᯮ sordaluna ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯞᯮᯉ boha ᯅᯬᯂ do ᯑᯬ paraloan ᯇᯒᯞᯬᯀᯉ᯲ tu ᯖᯮ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ musu ᯔᯮᯘᯮ, alai ᯀᯞᯤ molo ᯔᯬᯞᯬ tu ᯖᯮ anakna ᯀᯉᯄ᯦᯲ᯉ buha ᯅᯮᯂ baju ᯅᯐᯮ i ᯤ i ᯤ ma ᯔ si ᯘᯪ Sutan ᯘᯮᯖᯉ᯲ Nagari ᯉᯎᯒᯪ, dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ boruna ᯅᯬᯒᯮᯉ boru ᯅᯬᯒᯮ Lopian ᯞᯬᯇᯪᯀᯉ᯲ dilehon ᯑᯪᯞᯩᯂᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ pasupasu ᯇᯘᯮᯇᯘᯮ na ᯉ sumurung ᯘᯮᯔᯮᯒᯮᯰ.
Dung ᯑᯮᯰ di ᯑᯪ laonlaon ᯞᯀᯬᯉ᯲ᯞᯀᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ ari ᯀᯒᯪ nunga ᯉᯮᯝ be ᯅᯩ sahat ᯘᯂᯖ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ sude ᯘᯮᯑᯩ sordalu ᯘᯬᯒ᯲ᯑᯑᯮ na ᯉ i ᯤ tu ᯖᯮ sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ i ᯤ ma ᯔ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Aek ᯀᯩᯄ᯦᯲ Sibualbulon ᯘᯪᯅᯮᯞ᯲ᯅᯮᯞᯬᯉ᯲ , sada ᯘᯑ goa ᯎᯬᯀ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ sompit ᯘᯬᯔ᯲ᯇᯪᯖ᯲ jala ᯐᯞ habaoran ᯂᯅᯀᯬᯒᯉ᯲ ni ᯉᯪ aek ᯀᯀᯩᯄ᯦᯲ na ᯉ sangiris ᯘᯝᯪᯒᯪᯘ᯲ di ᯑᯪ tonga ᯖᯬᯝ ni ᯉᯪ habatuon ᯂᯅᯖᯮᯀᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ dalan ᯑᯞᯉ᯲ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ i ᯤ. Tubagas ᯖᯮᯅᯎᯘ᯲ goa ᯎᯬᯀ on ᯀᯬᯉ᯲ ma ᯔ ro ᯒᯬ sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ laho ᯞᯂᯬ mamunu ᯔᯔᯮᯉᯮ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ, sai ᯘᯤ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ ulok ᯥᯞᯬᯄ᯦᯲ do ᯑᯬ panginsir ᯇᯝᯪᯉ᯲ᯘᯪᯒ᯲ ni ᯉᯪ nasida ᯉᯘᯪᯑ laho ᯞᯂᯬ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ partabunion ᯇᯒ᯲ᯖᯅᯮᯉᯪᯀᯬᯉ᯲ na ᯉ i ᯤ.
Dang ᯑᯰ adong ᯀᯑᯬᯰ sadia ᯘᯑᯪᯀ leleng ᯞᯩᯞᯩᯰ di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ partabunian ᯇᯒ᯲ᯖᯅᯮᯉᯪᯀᯉ᯲ i ᯤ, pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ ro ᯒᯬ do ᯑᯬ Christoffel laho ᯞᯂᯬ mamuru ᯔᯔᯮᯒᯮ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ. Sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ hadaoan ᯂᯑᯀᯬᯀᯉ᯲ dijouhon ᯑᯪᯐᯬᯥᯂᯬᯉ᯲ ma ᯔ goar ᯎᯬᯀᯒ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ na ᯉ mandok ᯔᯉ᯲ᯑᯬᯄ᯦᯲ ingkon ᯀᯪᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ pasahaton ᯇᯘᯂᯖᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dirina ᯑᯪᯒᯪᯉ tu ᯖᯮ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ.
Alai ᯀᯞᯤ dang ᯑᯰ diparturehon ᯑᯪᯇᯒ᯲ᯖᯮᯒᯩᯂᯬᯉ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ panggoraan ᯇᯰᯎᯬᯒᯀᯉ᯲ i ᯤ,dihujur ᯑᯪᯂᯮᯐᯮᯒ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯝᯔᯝᯒᯐ ma ᯔ piso ᯇᯪᯘᯬ gaja ᯎᯐ dompakna ᯑᯬᯔ᯲ᯇᯄ᯦᯲ᯉ i ᯤ, i ᯤ ma ᯔ piso ᯇᯪᯘᯬ solam ᯘᯬᯞᯔ᯲ debata ᯑᯩᯅᯖ na ᯉ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ surut ᯘᯮᯒᯮᯖ᯲ angka ᯀᯰᯄ᯦ alona ᯀᯞᯬᯉ molo ᯔᯬᯞᯬ dihujurhon ᯑᯪᯂᯮᯐᯮᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ di ᯑᯪ adopanna ᯀᯑᯬᯇᯉ᯲ᯉ, pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ marsillak ᯔᯒ᯲ᯘᯪᯞ᯲ᯞᯄ᯦᯲ ma ᯔ goa ᯎᯬᯀ na ᯉ holom ᯂᯬᯞᯬᯔ᯲ i ᯤ binahen ᯅᯪᯉᯂᯩᯉ᯲ hillong ᯂᯪᯞ᯲ᯞᯬᯰ ni ᯉᯪ piso ᯇᯪᯘᯬ gaja ᯎᯐ dompak ᯑᯬᯔ᯲ᯇᯄ᯦᯲. Sitarupon ᯘᯪᯖᯒᯮᯇᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ ganjang ᯎᯉ᯲ᯐᯰ na ᯉ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ ditimpus ᯑᯪᯖᯪᯔ᯲ᯇᯮᯘ᯲ dipahembang ᯑᯪᯇᯂᯩᯔ᯲ᯅᯰ tu ᯖᯮ pudi ᯇᯮᯑᯪ, jala ᯐᯞ simalolong ᯘᯪᯔᯞᯬᯞᯬᯰ na ᯉ marsinondang ᯔᯒ᯲ᯘᯪᯉᯬᯉ᯲ᯑᯰ tor ᯖᯬᯒ᯲ ma ᯔ haidaan ᯂᯤᯑᯀᯉ᯲ hagogoon ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ.
Hinorhon ᯂᯪᯉᯬᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ i ᯤ di ᯑᯪ hambirang ᯂᯔ᯲ᯅᯪᯒᯰ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ jongjong ᯐᯬᯰᯐᯬᯰ muse ᯔᯮᯘᯩ ma ᯔ boru ᯅᯬᯒᯮ Lopian ᯞᯬᯇᯪᯀᯉ᯲ naung ᯉᯀᯮᯰ disonggopi ᯑᯪᯘᯬᯰᯎᯬᯇᯪ lomos ᯞᯬᯔᯬᯘ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ na ᯉ marsingorngor ᯔᯒ᯲ᯘᯪᯝᯬᯒ᯲ᯔᯝᯬᯒ᯲ marnida ᯔᯒ᯲ᯉᯪᯑ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ ni ᯉᯪ itona ᯤᯖᯬᯉ Sutan ᯘᯮᯖᯉ᯲ Nagari ᯉᯎᯒᯪ.
Di ᯑᯪ bagasan ᯅᯎᯘᯉ᯲ goa ᯑᯬᯀ dipaima ᯑᯪᯇᯤᯔ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ ma ᯔ parro ᯇᯒ᯲ᯒᯬ ni ᯉᯪ musu ᯔᯮᯘᯮ, marsoring ᯔᯒ᯲ᯘᯬᯒᯪᯰ soring ᯘᯬᯒᯪᯰ soara ᯘᯬᯀᯒ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ bodil ᯅᯬᯑᯪᯞ᯲ na ᯉ manghonai ᯔᯰᯂᯬᯉᯤ ibana ᯤᯅᯉ alai ᯀᯞᯤ dang ᯑᯰ adong ᯀᯑᯬᯰ na ᯉ tombus ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯮᯘ᯲, sai ᯘᯤ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ jongjong ᯐᯬᯰᯐᯬᯰ di ᯑᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ i ᯤ.
Di ᯑᯪ tonga ᯖᯬᯝ tonga ᯖᯬᯝ ni ᯉᯪ soara ᯘᯬᯀᯒ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ bodil ᯅᯬᯑᯪᯞ᯲ di ᯑᯪ pangalapan ᯇᯝᯞᯇᯉ᯲ ni ᯉᯪ gogo ᯎᯬᯎᯬ, tarbege ᯖᯒ᯲ᯅᯩᯎᯩ ma ᯔ soara ᯘᯬᯀᯒ ni ᯉᯪ boru ᯅᯬᯒᯮ lopian ᯞᯬᯇᯪᯀᯉ᯲ na ᯉ malliting ᯔᯞ᯲ᯞᯪᯖᯪᯰ jala ᯐᯞ soara ᯘᯬᯀᯒ na ᯉ tumatangis ᯖᯮᯔᯖᯝᯪᯘ᯲ marhongkikhongkik ᯔᯒ᯲ᯂᯬᯰᯄ᯦ᯪᯄ᯦᯲ᯂᯬᯰᯄ᯦ᯪᯄ᯦᯲ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ marlojong ᯔᯒ᯲ᯞᯬᯐᯬᯰ manghaol ᯔᯰᯂᯀᯬᯞ᯲ boruna ᯅᯬᯒᯮᯉ boru ᯅᯬᯒᯮ Lopian ᯞᯬᯇᯪᯀᯉ᯲ na ᯉ uli ᯥᯞᯪ naung ᯉᯀᯮᯰ marsap ᯔᯒ᯲ᯘᯇ᯲ mudar ᯔᯮᯑᯒ᯲ ala ᯀᯞ hona ᯂᯬᯉ hujur ᯂᯮᯐᯮᯒ᯲ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ bodil ᯅᯬᯑᯪᯞ᯲ sibontar ᯘᯪᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ.
Satongkin ᯘᯖᯬᯰᯄ᯦ᯪᯉ᯲ i ᯤ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ gomos ᯎᯬᯔᯬᯘ᯲ dihaol ᯑᯪᯂᯀᯬᯞ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ boru ᯅᯬᯒᯮ hasianna ᯂᯘᯪᯀᯉ᯲ᯉ i ᯤ naung ᯉᯀᯮᯰ marsap ᯔᯒ᯲ᯘᯇ᯲ mudar ᯔᯮᯑᯒ᯲ , hira ᯂᯪᯒ parro ᯇᯒ᯲ᯒᯬ ni ᯉᯪ sillam ᯘᯪᯞ᯲ᯞᯔ᯲ do ᯑᯬ dihilala ᯑᯪᯂᯪᯞᯞ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ parujungngolu ᯇᯒᯮᯐᯮᯰᯝᯬᯞᯮ ni ᯉᯪ boruna ᯅᯬᯒᯮᯉ i ᯤ, di ᯑᯪ habot ᯂᯅᯬᯖ᯲ ni ᯉᯪ rohana ᯒᯬᯂᯉ dihaol ᯑᯪᯂᯀᯬᯞ᯲ ibana ᯤᯅᯉ ma ᯔ boruna ᯅᯬᯒᯮᯉ i ᯤ diampehon ᯑᯪᯀᯔ᯲ᯇᯩᯂᯬᯉ᯲ tu ᯖᯮ hundulanna ᯂᯮᯉ᯲ᯑᯮᯞᯉ᯲ᯉ laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ didok ᯑᯪᯑᯬᯄ᯦᯲ ibana ᯤᯅᯉ hata ᯂᯖ parpudina ᯇᯒ᯲ᯇᯮᯑᯪᯉ tu ᯖᯮ boru ᯅᯬᯒᯮ Lopian ᯞᯬᯇᯪᯀᯉ᯲.
Dang ᯑᯰ diingot ᯑᯪᯤᯝᯬᯖ᯲ ibana ᯤᯅᯉ be ᯅᯩ na ᯉ so ᯘᯬ boi ᯅᯬᯤ ibana ᯤᯅᯉ hona ᯂᯬᯉ mudar ᯔᯮᯑᯒ᯲, mudar ᯔᯮᯑᯒ᯲ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ manegai ᯔᯉᯩᯎᯤ partahanan ᯇᯒ᯲ᯖᯂᯉᯉ᯲ sahala ᯘᯂᯞ ni ᯉᯪ dirina ᯑᯪᯒᯪᯉ i ᯤ. Mudar ᯔᯮᯑᯒ᯲ ni ᯉᯪ boru ᯅᯬᯒᯮ Lopian ᯞᯇᯪᯀᯉ᯲ na ᯉ marusean ᯔᯒᯮᯘᯩᯀᯉ᯲ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ tonu ᯖᯬᯉᯮ pardagingon ᯇᯒ᯲ᯑᯎᯪᯝᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ. Gabe ᯎᯅᯩ tarsubang ᯖᯒ᯲ᯘᯮᯅᯰ ma ᯔ ibana ᯤᯅᯉ, tarsubang ᯖᯒ᯲ᯘᯮᯅᯰ mudar ᯔᯮᯑᯒ᯲ na ᯉ pataluhon ᯇᯖᯞᯮᯂᯬᯉ᯲ ibana ᯤᯅᯉ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ hagogoonna ᯂᯎᯬᯎᯬᯀᯬᯉ᯲ᯉ. Di ᯑᯪ siala ᯘᯪᯀᯞ marsihaolan ᯔᯒ᯲ᯘᯪᯂᯀᯬᯞᯉ᯲ nasida ᯉᯘᯪᯑ, laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ dihujurhon ᯑᯪᯂᯮᯐᯮᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ piso ᯇᯪᯘᯬ gaja ᯎᯐ dompak ᯑᯬᯔ᯲ᯇᯄ᯦᯲ dihirim ᯑᯪᯂᯪᯒᯪᯔ᯲ rohana ᯒᯬᯂᯉ na ᯉ boi ᯅᯬᯤ paluahon ᯇᯞᯮᯀᯂᯬᯉ᯲ ibana ᯤᯅᯉ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ hamatean ᯂᯔᯖᯩᯀᯉ᯲.
Alai ᯀᯞᯤ masa ᯔᯘ ma ᯔ angka ᯀᯰᯄ᯦ na ᯉ so ᯘᯬ ra ᯒ ditagam ᯑᯪᯖᯎᯔ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ, dihujurhon ᯑᯪᯂᯮᯐᯮᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ ma ᯔ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ bodil ᯅᯬᯑᯪᯞ᯲ tu ᯖᯮ simanjujungna ᯘᯪᯔᯉ᯲ᯐᯮᯐᯮᯰᯉ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ madabu ᯔᯑᯅᯮ laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ marujung ᯔᯒᯮᯐᯮᯰ ngolu ᯝᯬᯞᯮ di ᯑᯪ hambirang ᯂᯔ᯲ᯅᯪᯒᯰ ni ᯉᯪ boru ᯅᯬᯒᯮ Lopian ᯞᯬᯇᯪᯀᯉ᯲. Pintor ᯇᯪᯉ᯲ᯖᯬᯒ᯲ marrara ᯔᯒ᯲ᯒᯒ ma ᯔ Aek ᯀᯀᯩᯄ᯦᯲ sibulbulon ᯘᯪᯅᯮᯞ᯲ᯅᯮᯞᯬᯉ᯲ i ᯤ i ma ᯔ sada ᯘᯑ habaoran ᯂᯅᯀᯬᯒᯉ᯲ ni ᯉᯪ aek ᯀᯀᯩᯄ᯦᯲ na ᯉ menet ᯔᯩᯉᯩᯖ᯲, disi ᯑᯪᯘᯪ ma ᯔ tarbangke ᯖᯒ᯲ᯅᯰᯄ᯦ᯩ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ.
Di ᯑᯪ parmonding ᯇᯒ᯲ᯔᯬᯉ᯲ᯑᯪᯰ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ taon ᯖᯀᯬᯉ᯲ 1907 ᯘᯒᯪᯅᯮ ᯘᯪᯀᯒᯖᯮᯘ᯲ ᯇᯪᯖᯮ, sae ᯘᯀᯩ ma ᯔ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ maralohon ᯔᯒᯞᯬᯂᯬᯉ᯲ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ. Mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ godang ᯎᯬᯑᯰ do ᯑᯬ angka ᯀᯰᯄ᯦ pangulubalangna ᯇᯝᯮᯞᯮᯅᯞᯰᯉ monding ᯔᯬᯉᯑᯪᯰ di ᯑᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ di ᯑᯪ Sibulbulon ᯘᯪᯅᯮᯞ᯲ᯅᯮᯞᯬᯉ᯲ i ᯤ, dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ do ᯑᯬ disi ᯑᯪᯘᯪ Patuan ᯇᯖᯮᯀᯉ᯲ Anggi ᯀᯰᯎᯪ nang ᯉᯰ Patuan ᯇᯖᯮᯀᯉ᯲ Nagari ᯉᯎᯒᯪ anak ᯀᯉᯄ᯦᯲ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ XII ᯘᯔ᯲ᯇᯮᯞᯮᯑᯮᯀ.
Mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ godang ᯎᯬᯑᯰ do ᯑᯬ tong ᯖᯬᯰ pangulubalang ᯇᯝᯮᯞᯮᯅᯞᯰ ni ᯉᯪ Aceh ᯀᯚ᯦ᯩᯂ᯲ monding ᯔᯬᯉ᯲ᯑᯪᯰ disi ᯑᯪᯘᯪ, alana ᯀᯞᯉ saleleng ᯘᯞᯩᯞᯩᯰ on ᯀᯬᯉ᯲ mardongan ᯔᯒ᯲ᯑᯬᯝᯉ᯲ habajaron ᯂᯅᯐᯒᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ roha ᯒᯬᯂ do ᯑᯬ bangso ᯅᯰᯘᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ na ᯉ hinorhon ᯂᯪᯉᯬᯒ᯲ᯂᯬᯉ᯲ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ Sultan ᯘᯮᯞ᯲ᯖᯉ᯲ Aceh ᯀᯚ᯦ᯩᯂ᯲ i ᯤ do ᯑᯬ na ᯉ mambahen ᯔᯔ᯲ᯅᯂᯩᯉ᯲ gabe ᯎᯅᯩ dor ᯑᯬᯒ᯲ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ mangurupi ᯔᯝᯮᯒᯮᯇᯪ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ di ᯑᯪ tano ᯖᯉᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲.
Diusung ᯑᯪᯥᯘᯮᯰ ma ᯔ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ XII ᯘᯔ᯲ᯇᯮᯞᯮᯑᯮᯀ dohot ᯑᯬᯂᯬᯖ᯲ anakna ᯀᯉᯄ᯦᯲ᯉ na ᯉ dua ᯑᯮᯀ i ᯤ tu ᯖᯮ Tarutung ᯖᯒᯮᯖᯮᯰ jala ᯐᯞ ditanom ᯑᯪᯖᯉᯬᯔ᯲ hohom ᯂᯬᯂᯬᯔ᯲ do ᯑᯬ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ i ᯤ di ᯑᯪ Kompleks Tangsi ᯖᯰᯘᯪ Si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ. Alai ᯀᯞᯤ molo ᯔᯬᯞᯬ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ ni ᯉᯪ boru ᯅᯬᯒᯮ Lopian ᯞᯬᯇᯪᯀᯉ᯲ boru ᯅᯬᯒᯮ hasian ᯂᯘᯪᯀᯉ᯲ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ, didabuhon ᯑᯪᯑᯅᯮᯂᯬᯉ᯲ do ᯑᯬ tu ᯖᯮ rura ᯒᯮᯒ jala ᯐᯞ diauphon ᯑᯪᯀᯀᯮᯇ᯲ᯂᯬᯉ᯲ tu ᯖᯮ Lae ᯞᯀᯩ Simonggo ᯘᯪᯔᯬᯰᯎᯬ na ᯉ martariparan ᯔᯒ᯲ᯖᯒᯪᯇᯒᯉ᯲ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Singkil ᯘᯪᯰᯄ᯦ᯪᯞ᯲.
Nang ᯉᯰ pe ᯇᯩ nunga ᯉᯮᯝ simpul ᯘᯪᯔ᯲ᯇᯮᯞ᯲ parporangan ᯇᯒ᯲ᯇᯬᯒᯝᯉ᯲ sian ᯘᯪᯀᯉ᯲ tano ᯖᯉᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲, sai ᯘᯤ tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ dope ᯑᯬᯇᯩ di ᯑᯪ Kalasan ᯄ᯦ᯞᯘᯉ᯲ Hulu ᯂᯮᯞᯮ ro ᯒᯬ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ naeng ᯉᯀᯩᯰ manegai ᯔᯉᯩᯎᯤ angka ᯀᯰᯄ᯦ parngoluan ᯇᯒ᯲ᯝᯬᯞᯮᯀᯬᯉ᯲ na ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ disi ᯑᯪᯘᯪ.
Alai ᯀᯞᯤ nang ᯉᯰ pe ᯇᯩ songon ᯘᯬᯝᯬᯉ᯲ dia ᯑᯪᯀ na ᯉ masa ᯔᯘ disi ᯑᯪᯘᯪ dang ᯑᯰ ganggu ᯎᯰᯎᯮ roha ᯒᯬᯂ ni ᯉᯪ angka ᯀᯰᯄ᯦ si ᯘᯪ bontar ᯅᯬᯉ᯲ᯖᯒ᯲ mata ᯔᯖ laho ᯞᯂᯬ mangusung ᯔᯝᯮᯘᯮᯰ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ.
Tongtong ᯖᯬᯰᯖᯬᯰ do ᯑᯬ diusung ᯑᯪᯥᯘᯮᯰ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ i ᯤ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ i ᯤ tu ᯖᯮ Tarutung ᯖᯒᯮᯖᯮᯰ manaripari ᯔᯉᯒᯪᯇᯒᯪ huta ᯂᯮᯖ Dairi ᯑᯤᯒᯪ, sada ᯘᯑ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ na ᯉ mansai ᯔᯉ᯲ᯘᯤ leleng ᯞᯩᯞᯩᯰ gabe ᯎᯅᯩ partombakan ᯇᯒ᯲ᯖᯬᯔ᯲ᯅᯄ᯦ᯉ᯲ pangungsianna ᯇᯝᯮᯰᯘᯪᯀᯉ᯲ᯉ laos ᯞᯀᯬᯘ᯲ disi ᯑᯪᯘᯪ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ marujung ᯔᯒᯮᯐᯮᯰ ngolu ᯝᯬᯞᯮ.
Dang ᯑᯮᯰ marpiga ᯔᯒ᯲ᯇᯪᯎ taon ᯖᯀᯬᯉ᯲ dungkon ᯑᯮᯰᯄ᯦ᯬᯉ᯲ ditanom ᯑᯪᯖᯉᯬᯔ᯲ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ ni ᯉᯪ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ di ᯑᯪ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Tapanuli ᯖᯇᯉᯮᯞᯪ, dipapinda ᯑᯪᯇᯇᯪᯉ᯲ᯑ do ᯑᯬ muse ᯔᯮᯘᯩ tu ᯖᯮ Balige ᯅᯞᯪᯎᯩ.
Dipapinda ᯑᯪᯇᯇᯪᯉ᯲ᯑ do ᯑᯬ bangke ᯅᯰᯄ᯦ᯩ i ᯤ tu ᯖᯮ luat ᯞᯮᯀᯖ᯲ Balige ᯅᯞᯪᯎᯩ ala ᯀᯞ dirohahon ᯑᯪᯒᯬᯂᯂᯬᯉ᯲ halak ᯂᯞᯄ᯦᯲ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ ,molo ᯔᯬᯞᯬ tanomanna ᯖᯉᯬᯔᯉ᯲ᯉ adong ᯀᯑᯬᯰ di ᯑᯪ Tarutung ᯖᯒᯮᯖᯮᯰ tanoman ᯖᯉᯬᯔᯉ᯲ ni ᯉᯪ angka ᯀᯰᯄ᯦ musu ᯔᯮᯘᯮ do ᯑᯬ. Ala ᯀᯞ ni ᯉᯪ i ᯤ ma ᯔ dang ᯑᯰ dihirim ᯑᯪᯂᯪᯒᯪᯔ᯲ bangso ᯅᯰᯘᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲ disi ᯑᯪᯘᯪ raja ᯒᯐ i ᯤ ditanom ᯑᯪᯖᯉᯬᯔ᯲. Diusung ᯑᯪᯥᯘᯮᯰ ma ᯔ muse ᯔᯮᯘᯩ saring-saring ᯘᯒᯪᯰᯘᯒᯪᯰ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisisngamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ tu ᯖᯮ Balige ᯅᯞᯪᯎᯩ di ᯑᯪ taon ᯖᯀᯬᯉ᯲ 1953 ᯘᯒᯪᯅᯮ ᯘᯪᯀᯒᯖᯮᯘ᯲ ᯞᯪᯔᯇᯮᯞᯮ ᯖᯬᯞᯮ, na ᯉ paboahon ᯇᯅᯬᯀᯂᯬᯉ᯲ raja ᯒᯐ na ᯉ marsahala ᯔᯒ᯲ᯘᯂᯞ do ᯑᯬ ibana ᯤᯅᯉ di ᯑᯪ tano ᯖᯉᯬ batak ᯅᯖᯄ᯦᯲. Disan ᯑᯪᯘᯉ᯲ ma ᯔ tugu ᯖᯮᯎᯮ ni ᯉᯪ Raja ᯒᯐ Sisingamangaraja ᯘᯪᯘᯪᯝᯔᯝᯒᯐ XII ᯘᯔ᯲ᯇᯮᯞᯮᯑᯮᯀ sahat ᯘᯂᯖ᯲ tu ᯖᯮ sadari ᯘᯑᯒᯪ on ᯀᯬᯉ᯲